Ποίηση Χάρρυ Κλυνν: Στιγμή υποκλίνουσα

ΒΙΒΛΙΟ | e-periodiko | 27 Νοέμβρη, 2011 8:06 μμ

---

Χάρρυ Κλυνν, 1997.

Ποιητική συλλογή “Πόλις” Eκδόσεις Καστανιώτης.

Ποίημα “Στιγμή αποκλίνουσα”
___________________________________________
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
___________________________________________

Μ’αυτό το βίντεο επιχειρώ να δώσω ένα έστω μέρος της σκέψης του κι ομολογώ πως η σκέψη ότι αυτό δημοσιεύεται και ίσως το δει κι ο ίδιος με αγχώνει.

Θέλω να ελπίζω ότι μπόρεσα να φωτίσω την πίκρα και την τρυφερότητα που διακρίνω, αν διακρίνω σωστά.

 Το ποίημα «Στιγμή υποκλίνουσα» ομολογώ ότι με δυσκόλεψε γιατί έχει τόσα πολλά. Από πού να ξεκινήσει κανείς; Από τον τίτλο που από μόνος του είναι πολύ πλούσιος; Αλήθεια φαντάζεστε εσείς μια στιγμή να υποκλίνεται;

Έχω την εντύπωση πως η στιγμή που υποκλίνεται είναι η στιγμή της ανάμνησης. Ανάμνηση της πόλης; Ανάμνηση των όσων έζησε ο ποιητής στην πόλη; Ανάμνηση του φευγιού από την πόλη;

Το σίγουρο είναι πως ο ποιητής ή τέλος πάντων το «εγώ» του ποιήματος έφυγε και γύρισε και μας πληροφορεί γι’αυτό από τον πρώτο στίχο. Κάποιος έφυγε κι όταν έφυγε πήρε μαζί του μια βαλίτσα γεμάτη «υπομονή και εγκαρτέρηση» (στίχοι 14-6) κι είναι το ίδιο πρόσωπο που στους στίχους 119-130 περιγράφει  μια μοιραία ατένιση που αποχαιρετά κάποια «μαύρα μαλλιά και μάτια που καίνε σαν κάρβουνα». Έχω την αίσθηση από αυτά μόνο ότι είναι ο μετανάστης ο οποίος κάποια στιγμή άφησε τη Θεσσαλονίκη. Το στοιχείο του μετανάστη μεταδίδεται κι από τις αναπολήσεις μικρασιάτικων τραγουδιών και των δυτικών συνοικιών (παραδοσιακά οι περιοχές των πιο φτωχών, όπως είναι κι οι μετανάστες) (γιατί εξάλλου ένας Καλαμαριώτης να σκέφτεται τις δυτικές συνοικίες κι όχι τις ανατολικές όπου ανήκει κι η Καλαμαριά; )

Η Θεσσαλονίκη πάλι, στην οποία είναι εξάλλου αφιερωμένη όλη η συλλογή και που το όνομά της αναφέρεται μόνο μια φορά σ’αυτό το μήνυμα, παίζει κεντρικό ρόλο. Σ’αυτήν φαίνεται να απευθύνεται, όταν χρησιμοποιεί β πρόσωπο και καταφέρνει να κάνει τους στίχους του τόσο περιπλεγμένους σαν τις ρώσικες κούκλες που η μια μπαίνει μέσα στην άλλη. Πιο συγκεκριμένα, ενώ ήδη γράφει ποίημα για τη Θεσσαλονίκη, την αποκαλεί στο στίχο 62 «πολύτροπο στιχάκι». Η Θεσσαλονίκη, ένας καημός που άφησε πίσω αλλά και που τον τυράννησε, έγινε στιχάκι που το πήρε ο Βαρδάρης.

Λέει πως την αγάπησε (στίχος 80) αλλά αυτό, και να μη το έλεγε, θα το καταλαβαίναμε και μόνο από το ότι  της αφιερώνει το ποίημα*. Τον τυράννησε και γι’αυτό και έφυγε. Αλλά δεν έπαψε να την αγαπά. Κατά την «στιγμή υποκλίνουσα» την έχει μέσα του (στίχος 77).

Και τελικά επέστρεψε. Η επιστροφή του τον έφερε αντιμέτωπο με μια παραλία δίχως ουρανούς ακτινοβόλους, δίχως ήχους και χρώματα ( στίχοι 99-114).

Άραγε τι θέλει να μας πει ο ποιητής; Θέλει να μας πει για το δικό του καημό; Για τη Θεσσαλονίκη; Νομίζω το δεύτερο κι αυτό το λέω μολονότι παρομοιάζει τον εαυτό του με πεσμένο χαρταετό (=ηττημένος, δεν μπόρεσε να σηκωθεί ψηλά) στους στίχους 42-5.

Κατά τη γνώμη μου, ο ποιητής, αν όντως αναφέρεται στους μετανάστες και ανεξάρτητα από την προσωπική πορεία του (θυμίζω πως ο Χάρρυ Κλυνν υπήρξε μετανάστης επίσης), προσπερνάει το προσωπικό του βίωμα και το γενικεύει. Τον λυπεί το ότι υπάρχει μια πόλη που τυραννά τους πολίτες της και τους αναγκάζει να φύγουν. Και τον λυπεί επίσης το ότι, ο ίδιος κι αν προόδεψε, η πόλη είναι έτοιμη να πεθάνει, μιας και η θάλασσά της «άλλο δε θέλει παρά να πεθάνει» (τελευταίοι στίχοι).

Μήπως τελικά δεν είναι καν η Θεσσαλονίκη; Μήπως είναι όλη η Ελλάδα που ποτέ δεν προοδεύει; Ειλικρινά δεν ξέρω και το βρίσκω παρακινδυνευμένο να το πω. Ομολογώ πως η σκέψη μου ήρθε επειδή η εικόνα που περιγράφει ο Χάρρυ Κλυνν το 1997 δε διαφέρει καθόλου από την εικόνα του σήμερα που ζούμε μέρες κρίσης.

Σε κάθε περίπτωση, τον ευχαριστώ που έγραψε ένα τόσο τρυφερό και γεμάτο εικόνες ποίημα που δε διστάζει να πει την αλήθεια, όπως είναι.

Αν τυχόν διαβάσει το κείμενο αυτό, θα ήθελα να με συγχωρέσει σε περίπτωση που έχω κάνει διαφορετική ερμηνεία από’κείνη που είχε στο μυαλό του, καθώς και να μου συγχωρήσει το τρακ και την έλλειψη χρώματος στην αφήγηση του ποιήματος στο βίντεο που έφτιαξα ειδικά για τη «Στιγμή υποκλίνουσα».

Και να του πω ένα μεγάλο ευχαριστώ.