Τι κόβεται για να βρεθούν τα 11,5 δισ. ευρώ

Της Μαρίας Βουργάνα και του Κώστα Τσαχάκη


Σε αγώνα δρόμου δέκα ημερών επιδίδεται η κυβέρνηση, προκειμένου να «κλειδώσει» το πακέτο των μέτρων 11,5 δισ. ευρώ της διετίας 2013-2014 μέχρι την επανάκαμψη της τρόικας στις 24 Ιουλίου. Ο «λογαριασμός» των 11,5 δισ. ευρώ θα αφορά κυρίως δραστικές περικοπές δαπανών, οι οποίες με βάση το Μνημόνιο θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Εάν εξαιρεθεί η εξίσωση του φόρου στα καύσιμα, τα αντισταθμιστικά μέτρα για την αποφυγή των περικοπών στα ειδικά μισθολόγια και η εφαρμογή του ειδικού τέλους των ακινήτων που δρομολογούνται άμεσα, το πακέτο θα πρέπει να αλιεύσει μέτρα από τη γνωστή δεξαμενή που αποτελούν μισθοί, συντάξεις, κοινωνικά και προνοικακά επιδόματα, δαπάνες Υγείας, Παιδείας, Αμυνας, ΠΔΕ και δημόσιος τομέας.
«Οδηγός» για τις παρεμβάσεις θα αποτελέσει μελέτη του ΚΕΠΕ για τις κρατικές δαπάνες στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, προτείνεται να τεθεί πλαφόν 2.400 ευρώ στο σύνολο των συντάξεων κύριων και επικουρικών για κάθε συνταξιούχο με δημοσιονομικό όφελος 1 δισ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με πληροφορίες θα ληφθούν υπόψη και οι εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο σε έκθεσή του για το σχέδιο περικοπών προτείνει εξοικονόμηση:

1. Έως 4 δισ. ευρώ από τον περιορισμό των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων. Μάλιστα συστήνεται να συγκεντρωθούν σχεδόν όλα τα επιδόματα σε ένα, που θα δίδεται μόνο στο 20% των πολιτών που ανήκουν στο «φτωχό πληθυσμό».
2. Μέχρι 2 δισ. ευρώ από το κλείσιμο οργανισμών, τη συρρίκνωση δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών και τις απολύσεις. Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος είναι να αποχωρήσουν από το Δημόσιο 150.000 υπάλληλοι έως το 2015. Επιπλέον, μέρος της εξοικονόμησης θα προέλθει και από την αναδιάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).
3. Έως 4 δισ. ευρώ από νέες περικοπές στις συντάξεις κυρίως τις υψηλές.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως τα μέτρα θα προσδιοριστούν πριν τεθεί δια της επισήμου οδού και εξεταστεί από τους εταίρους μας το αίτημα για επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Γιατί σε περίπτωση που η τρόικα ανάψει το «πράσινο φως» για διετή χαλάρωση τα 11,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να εξοικονομηθούν σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή από το 2013 μέχρι το 2016.
Το θέμα εξετάστηκε χθες σε ευρεία σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών, στην οποία συμμετείχαν εννέα υπουργοί και ένας υφυπουργός. Η αναζήτηση «κωδικών» για να προκύψει η περιστολή των δαπανών συνεχίζεται σήμερα σε επίπεδο διευθυντών υπουργείων και τεχνικών κλιμακίων. Την προσεχή Δευτέρα, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, θα συναντηθεί κατ΄ ιδίαν με τους συναρμόδιους υπουργούς, προκειμένου την Τετάρτη το όλο πλαίσιο να συζητηθεί στη συνάντηση των αρχηγών των τριών κομμάτων.
Οι παρεμβάσεις και η δημοσιονομική τους απόδοση θα παρουσιαστούν στην τρόικα στις 24 του μήνα. Όπως τόνισε χθες κυβερνητικός αξιωματούχος αμέσως μετά την ολοκλήρωση της σύσκεψης, για το 2012 δεν θα απαιτηθεί η λήψη πρόσθετων μέτρων, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα εφαρμοστούν μέτρα όπως το ειδικό τέλος ακινήτων, η εξίσωση των φόρων στο πετρέλαιο και θα εξευρεθούν ισοδύναμα που θα υποκαταστήσουν τις περικοπές στα ειδικά μισθολόγια.
Στη σύσκεψη, μετείχαν οι υπουργοί, Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, Εθνικής Άμυνας, Π. Παναγιωτόπουλος, Εσωτερικών, Ευρ. Στυλιανίδης, Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Αντ. Μανιτάκης, Ανάπτυξης, Κ. Χατζηδάκης, Παιδείας, Κ. Αρβανιτόπουλος, Υγείας, Ανδρέας Λυκουρέντζος, Δικαιοσύνης, Αντ.Ρουπακιώτης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας και ο υφυπουργός Εργασίας, Ν. Παναγιωτόπουλος.
Προτάσεις ΔNT για περικοπές δαπανών στη διετία 2013-2014
1. Kαταργήσεις κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, μέτρο που μπορεί να αποδώσει έως 4 δισ. ευρώ. Προτείνεται να συγκεντρωθούν σχεδόν όλα τα επιδόματα σε ένα, που θα δίδεται μόνο στο 20% των πολιτών που ανήκουν στο «φτωχό πληθυσμό».
2. Mείωση υψηλών συντάξεων, που θα μπορούσε να αποδώσει έως 4 δισ. ευρώ. Tο KEΠE προτείνει να τεθεί πλαφόν 2.400 ευρώ στο σύνολο των συντάξεων κύριων και επικουρικών για κάθε συνταξιούχο.
3. «Ψαλίδισμα» μισθολογικών δαπανών.
4. Kλείσιμο δημόσιων φορέων.
5. Aναδιάρθρωση δημόσιας διοίκησης και OTA. O στόχος είναι να αποχωρήσουν από το Δημόσιο 150.000 υπάλληλοι έως το 2015.
6. Περικοπή ιατροφαρμακευτικών δαπανών.
Tο «ράλι» των δέκα ημερών
13.7: Σύσκεψη διευθυντών υπουργείων για τον προσδιορισμό των δαπανών που μπορούν να περικοπούν.
16-17.7: Συναντήσεις υπουργού Oικονομικών Γ. Στουρνάρα με υπουργούς για το πακέτο των μέτρων 11,5 δισ. ευρώ.
18.7: Παρουσίαση των μέτρων στους τρεις πολιτικούς αρχηγούς από τον υπουργό Oικονομικών.
24.7: Έλευση τρόικας.

Ειδικά μισθολόγια: Ισοδύναμα μέτρα 220 εκατ. ευρώ
Κατάλογο με ισοδύναμα μέτρα ύψους 220 εκατ. ευρώ έχει παραδώσει από την προηγούμενη Κυριακή, το οικονομικό επιτελείο στην τρόικα, επιχειρώντας να αποφύγει τις περικοπές των αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια και να μην «καταπατήσει» την προγραμματική συμφωνία των τριών πολιτικών αρχηγών που στηρίζουν την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ισοδύναμα μέτρα στα οποία έχει καταλήξει το υπουργείο Οικονομικών αφορούν νέες περικοπές 10% έως 20% στις λειτουργικές δαπάνες. Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι με τα ισοδύναμα μέτρα που προτείνονται μπορεί να υπάρξει εξοικονόμηση από 170 έως 220 εκατ. ευρώ. Όλα θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις της τρόικας. Όπως δήλωσε χθες ο υπουργός Άμυνας, Π. Παναγιωτόπουλος, «σε δύο εβδομάδες έχουμε καταφέρει και έχουμε εκπονήσει έναν κατάλογο ισοδύναμων μέτρων για να αποφύγουμε νέες περικοπές 10% ως 12% στις αποδοχές.
Σύμφωνα με κυβερνητικό στέλεχος, για τα ειδικά μισθολόγια των στρατιωτικών έχουν ήδη εξευρεθεί ισοδύναμα μέτρα 40 εκατ. ευρώ για το 2012 και ακόμη 120 εκατ. ευρώ για το 2013, ώστε να μη γίνουν οι περικοπές στις αποδοχές των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εξοικονόμηση θα προέλθει κυρίως από μεταθέσεις πληρωμών σε εξοπλιστικά προγράμματα και επανεξέταση συγκεκριμένων συμβάσεων. Παράλληλα, στο «τραπέζι» των συζητήσεων έχει βρεθεί και πρόταση για αύξηση της στρατιωτικής θητείας από τους 9 στους 12 μήνες, για να περιορισθούν οι ανάγκες προσλήψεων επαγγελματιών οπλιτών πενταετούς θητείας.
Στο μικροσκόπιο τα νοσοκομεία
Οριο 1 δισ. στις δαπάνες για την Υγεία
Παραμένει στο 1 δισ. ευρώ η συνολική δαπάνη υγείας που διαθέτει η κυβέρνηση για τις μηνιαίες παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης όλων των πολιτών, για το 2012. Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λυκουρέντζος -κατά τη διάρκεια της χθεσινής διυπουργικής σύσκεψης- εξασφάλισε ότι θα μπει «φρένο» σε νέες περικοπές στην Υγεία, διαβεβαιώνοντας ωστόσο πως δεν θα υπάρξει «εκτροχιασμός» από το στόχο.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν οι δύσκολοι στόχοι που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του Μνημονίου για τις περικοπές στο χώρο της Υγείας. Σε κάθε περίπτωση, το επόμενο διάστημα θα πρέπει να «τρέξουν» όλα τα μέτρα που έχουν ήδη προβλεφθεί από τον εφαρμοστικό νόμο, προκειμένου να μπορεί να υπάρξει μείωση των δαπανών.
Μόνον στον τομέα του φαρμάκου, το υπουργείο Υγείας έχει δεσμευθεί για μείωση δαπανών ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για το 2012. Πιο συγκεκριμένα, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη δεν θα πρέπει να ξεπεράσει φέτος τα 2,88 δισ. ευρώ, στόχος που σύμφωνα με την μέχρι τώρα πορεία υλοποίησης των μέτρων δύσκολα θα επιτευχθεί.
Παράλληλα, στο «μικροσκόπιο» του υπουργείου Υγείας μπαίνουν οι δαπάνες των δημόσιων νοσοκομείων, με στόχο να «κλείσουν» στα 2,2 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012.
Εξοικονόμηση 50 εκατ. ευρώ στο υπουργείο Παιδείας
Eπιπλέον 50 εκατ. ευρώ εκτιμούν ότι μπορούν να εξοικονομηθούν στο υπουργείο Παιδείας. Όπως εξήγησε ο υπουργός Παιδείας Kωνσταντίνος Aρβανιτόπουλος, σχεδόν το 90% του ετήσιου προϋπολογισμού του υπουργείου προορίζεται για τη μισθοδοσία των περίπου 185.000 εκπαιδευτικών. Tα 50 εκατ. ευρώ θα εξοικονομηθούν από τη συγχώνευση των υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού, με τη συγκέντρωση των υπηρεσιών σε ιδιόκτητα κτίρια και την εγκατάλειψη των έως τώρα ενοικιαζομένων. Eπίσης, στο ποσό των 50 εκατ. θα συμβάλλει και το κονδύλι που θα προκύψει από το «μαχαίρι» στις δαπάνες λειτουργίας των υπηρεσιών (π.χ. τηλεφωνικοί λογαριασμοί κ.λπ.).
Στόχος, η ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του 2012
Επιτάχυνση συγχωνεύσεων στο Δημόσιο
Η αξιολόγηση των δομών του Δημοσίου, η οποία θα οδηγήσει σε καταργήσεις και συγχωνεύσεις περιττών, πλην όμως κοστοβόρων υπηρεσιών αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και όπως ήταν φυσικό η κυβέρνηση επενδύει πολλά προς αυτή την κατεύθυνση.
Στο σχεδιασμό του υπουργείου είναι η ολοκλήρωση εντός χρονοδιαγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί, της αξιολόγησης των δομών του Δημοσίου. Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία αναμένεται να «τρέξει» παράλληλα σε όλα τα υπουργεία, όχι μόνο για την ταχύτερη υλοποίησή της, αλλά και για να μπορέσει να υπάρξει συνολική εικόνα και να εντοπισθούν ευκολότερα οι συναρμοδιότητες και οι επικαλύψεις, ώστε εν συνεχεία να προχωρήσουν οι καταργήσεις - συγχωνεύσεις.
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τον Οκτώβριο αναμένεται να έχει αποτυπωθεί η κατάσταση σε κάθε υπουργείο και εν συνεχεία σε διάστημα ενός μηνός να εκδοθούν τα τελικά πορίσματα. Στόχος είναι η διαδικασία να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Εν συνεχεία θα ακολουθήσει η αξιολόγηση του προσωπικού της δημόσιας διοίκησης. Δέσμευση του νέου υπουργού είναι η διαδικασία να γίνει με αξιοκρατικά και διαφανή κριτήρια, έχοντας ως «πυξίδα» τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί από την προηγούμενη ηγεσία με την Task Force.
Ηλίας Μπενέκος