EE: Βορράς εναντίον Νότου;

Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου και νυν επικεφαλής των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων στις Βρυξέλλες Γκι Φέρχοφστατ βλέπει μία διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε όσους θέλουν κοινή ανάληψη χρεών στην ευρωζώνη και σε όσους την απορρίπτουν. Από την πλευρά του ο οικονομολόγος Ζολτ Ντάρβας από το ινστιτούτο Μπρούγκελ των Βρυξελλών κάνει λόγο για διαχωρισμό βορείων-νοτίων με κριτήριο τον πληθωρισμό.

«Τα χρήματα από τον Βορρά συνέβαλαν στον υψηλό πληθωρισμό στις χώρες του Νότου, για παράδειγμα στην ισπανική φούσκα των ακινήτων. Στο μέλλον αυτή η τάση πρέπει να αντιστραφεί, γιατί σήμερα οι χώρες του Νότου δεν είναι ανταγωνιστικές, δηλαδή δεν εξάγουν αρκετά για να αποπληρώσουν τα χρέη τους στο εξωτερικό. Άρα πρέπει στον Βορρά να αυξηθεί ο πληθωρισμός και στον Νότο να πάμε σε χαμηλότερο πληθωρισμό ή ακόμα και σε αποπληθωρισμό» τονίζει ο Βέλγος οικονομολόγος.

Πλασματικός ο διαχωρισμός;

Μία πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση δείχνει πάντως ότι ο αυστηρή διαχωριστική γραμμή πλούσιου Βορρά και φτωχού Νότου είναι πλασματική. Για παράδειγμα η Ιρλανδία λαμβάνει βοήθεια για τη σταθεροποίηση της οικονομίας της, αλλά σε δείκτες αγοραστικής δύναμης εμφανίζεται σε υψηλότερη θέση από τη Γερμανία, που επωμίζεται το μεγαλύτερο μερίδιο συμμετοχής στον μηχανισμό βοήθειας. Η Κύπρος βρίσκεται στα ίδια επίπεδα αγοραστικής δύναμης με την Ισπανία ή την Ιταλία. Η δε Εσθονία θεωρείται φτωχή χώρα του Βορρά, αλλά δεν έχει σχεδόν καθόλου χρέη και μάλιστα καταγράφει πλεονάσματα. Ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Στουμπ δεν συμφωνεί με τον αυστηρό διαχωρισμό Βορρά-Νότου:

«Υπάρχει μία σειρά ετερόκλητων συνασπισμών. Χάνουμε τον χρόνο μας όταν μιλάμε για μέτωπα των Βορείων με τους Νότιους, της Ανατολής με τη Δύση ή των προτεσταντών με τους καθολικούς. Οι διαχωριστικές γραμμές έχουν σχέση με το θέμα που συζητούμε κάθε φορά, για παράδειγμα αν θα μείνουμε στην ευρωζώνη, αν θέλουμε την ενιαία αγορά ή όχι, αν θα διατηρήσουμε το triple A ή όχι. Αυτά είναι τα ζητήματα» υποστηρίζει ο Φινλανδός υπουργός εξωτερικών.

Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση

Ο ιστορικός Άλμπρεχτ Ριστλ θεωρεί λανθασμένο το στερεότυπο των Βορείων που ξέρουν να διαχειρίζονται χρήματα καλύτερα από τους Νότιους. Αν ανατρέξουμε στην ιστορία, δηλώνει ο Ριτσλ στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού «Der Spiegel», θα δούμε ότι η Γερμανία ήταν «πρωταθλητής χρεών» και μάλιστα τον περασμένο αιώνα, λόγω των παγκοσμίων πολέμων, οδηγήθηκε δύο φορές σε μία χρεοκοπία που δεν έχει προηγούμενο. Η άλλη άποψη θέτει πολιτισμικά ζητήματα και υποστηρίζει ότι οι βόρειες χώρες είχαν ανέκαθεν εμπορική παράδοση και μάλιστα στον μεσαίωνα συμμετείχαν στην εμπορικής ένωση της Βαλτικής Θάλασσας, ενώ την ίδια εποχή οι χώρες του Νότου παρέμεναν υπό τον οθωμανικό ζυγό.

Ο πρώην επικεφαλής του συνδέσμου γερμανικών βιομηχανιών Χανς Όλαφ Χένκελ προτείνει έναν νέο διαχωρισμό με την θέσπιση ενός «βορείου ευρώ» για τις χώρες βορείως των Άλπεων και ενός «νοτίου ευρώ» για όλες τις υπόλοιπες.

«Οι οικονομολόγοι, και όχι μόνο, πρέπει να έχουν αντιληφθεί ότι το ευρώ έχει γίνει υπερβολικά αδύναμο για τις χώρες του Βορρά και ταυτόχρονα υπερβολικά ισχυρό για τις χώρες του Νότου. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα εκτός λογικής επιδοτούμενο πρόγραμμα εξαγωγών για τη γερμανική βιομηχανία. Είναι τρέλα να πληρώνουν οι φορολογούμενοι και τα παιδιά τους την προώθηση των εξαγωγών μας με ένα ανίσχυρο ευρώ» υποστηρίζει ο Χανς Όλαφ Χένκελ.

 Deutsche W