Η γερμανική αδιαλλαξία προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους φίλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έπειτα από δεκαετίες, η ευρωπαϊκή ιδέα κινδυνεύει, σκορπώντας χαμόγελα στους εχθρούς της Ε.Ε., έναν ετερόκλητο συνασπισμό από λαϊκιστές, εθνικιστές, πρώην και νυν κομμουνιστές. Τρία χρόνια σκληρής λιτότητας σε όλη την Ευρώπη έχουν δημιουργήσει επώδυνες πληγές, οι χώρες-μέλη δεν μπορούν να κρύψουν άλλο, κάτω από το χαλί, τις σοβαρές διαφωνίες τους. Στη Γαλλία, οι σοσιαλιστές του Ολάντ, που βλέπουν τη Λεπέν και τους υπόλοιπους αντιευρωπαϊστές να ανεβαίνουν στις δημοσκοπήσεις, επιτίθενται στη Μέρκελ και τη χαρακτηρίζουν εγωίστρια. Στην Ιταλία, ο νέος πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα επισήμανε ότι οι πολιτικές που εστιάζουν στη λιτότητα δεν είναι αρκετές. Ακόμα και ο καλός μαθητής της Κομισιόν, η Ολλανδία, εγκατέλειψε το πρόγραμμα εξοικονόμησης 4 δισ. ευρώ μπροστά στη διαγραφόμενη ύφεση.
Η ευρωπαϊκή συνοχή δοκιμάζεται για πρώτη φορά τόσο πολύ. Μέχρι και ο Μπαρόζο «έσπασε» και δήλωσε ότι αν και η πολιτική της λιτότητας είναι θεμελιωδώς καλή, έχει φτάσει στα όριά της. Είχε προηγηθεί το G20 όπου τα είχε ακούσει για τα καλά από Αμερικανούς και ΔΝΤ για την εμμονή στη σκληρή λιτότητα. Αποκαλυπτική και η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για την κοινή γνώμη των πέντε μεγαλύτερων κρατών της Ε.Ε.: το 72% των Ισπανών, το 69% των Βρετανών, το 59% των Γερμανών, το 56% των Γάλλων και το 53% των Ιταλών δεν έχουν εμπιστοσύνη στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα εξηγείται εύκολα. Ρεκόρ ανεργίας, ύφεση, υψηλά ελλείμματα, διόγκωση του χρέους, κατάρρευση της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, αδυναμία χρηματοδότησης των επιχειρήσεων στη Νότια Ευρώπη εξαιτίας του «άρρωστου» τραπεζικού συστήματος.
Η τόλμη του Μπαρόζο -η οποία δεν ήταν ποτέ μία από τις αρετές του- έκανε τους παροικούντες τις Βρυξέλλες να συνειδητοποιήσουν πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση. Η Ευρώπη έχει αποδεχθεί ότι πρέπει να χαλαρώσουν, λίγο, τα λουριά. Στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία δόθηκε περισσότερος χρόνος για να πετύχουν τη δημοσιονομική τους προσαρμογή. Η Γαλλία θα ζητήσει παράταση ενός έτους (2014) για να μειώσει το έλλειμμά της στο 3% του ΑΕΠ. Το μήνυμα του Μπαρόζο ήταν «συστημένο» για το Βερολίνο. Η Γερμανία όμως δεν ακούει και, έχοντας την υποστήριξη των παραδοσιακών χωρών-δορυφόρων, συνεχίζει να τραβάει το σκοινί.
Η προεκλογική εκστρατεία υποχρεώνει την Καγκελάριο να επιμείνει στην οικονομική «ορθοδοξία» που έχει πουλήσει με επιτυχία στους συμπατριώτες της. Τον Σεπτέμβριο, η Άγκελα Μέρκελ θα διεκδικήσει για τρίτη φορά την πρωθυπουργία και θέλει να καθησυχάσει τους ψηφοφόρους που φοβούνται ότι θα γίνουν ο «αιμοδότης» της Ευρώπης. Υπάρχει, βλέπετε, και το αντιευρωπαϊκό κόμμα που δημιουργήθηκε πρόσφατα και το οποίο πιστώνεται με 5% στις δημοσκοπήσεις. Ένα ποσοστό που του επιτρέπει να μπει στο Κοινοβούλιο. Ακόμα και οι πιο υπομονετικοί ευρωπαϊστές εξοργίζονται με τη ρητορική που χρησιμοποιεί, για εσωτερική κατανάλωση, η Μέρκελ. Η Γερμανία σκληραίνει τη στάση της τη στιγμή που υπάρχουν 26 εκατομμύρια άνεργοι στην Ευρώπη.
Η νέα σιδηρά κυρία νιώθει ισχυρή μετά την επιβολή του κυπριακού μοντέλου διάσωσης και σχεδιάζει μία ευρωπαϊκή πολιτική κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της. Αναιρεί, μεθοδικά, τα μέτρα στα οποία είχε αναγκαστεί να συμφωνήσει για να σβήσει η νομισματική φωτιά που είχε ξεσπάσει στην ευρωζώνη. Μετά την Κύπρο, ξεχνάμε, ουσιαστικά, τις ενιαίες εγγυήσεις για τους Ευρωπαίους καταθέτες που είχαν αποφασιστεί στη σύνοδο κορυφής, τον Ιούνιο του 2012. Στις ελληνικές καλένδες και η ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση που αποφασίστηκε, επίσης, τον περασμένο Ιούνιο, μέχρι τα κράτη-μέλη να προβούν στις μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η Γερμανία. Αποχαιρετούμε και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας που δημιουργήθηκε το 2011 για να συνδράμει τις χώρες με προβλήματα στον τραπεζικό τομέα. Είναι άχρηστος αφού το κυπριακό μοντέλο διάσωσης είναι, πλέον, πρότυπο.
Δύσκολα θα αλλάξει κάτι μέχρι τις γερμανικές εκλογές. Στο μετά, ελπίζουν πολλοί παρότι η πολιτική πορεία της Μέρκελ δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Από την άλλη πλευρά, οι ηγέτες των δοκιμαζόμενων χωρών -που νιώθουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια να αυξάνεται- θα υποχρεωθούν να αντιδράσουν και να σηκώσουν κεφάλι στην Καγκελάριο διότι θα έχουν μπροστά τους και τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να παρακολουθήσουν έναν θρίαμβο των αντιευρωπαϊστών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πολιτική νομιμοποίηση και το μέλλον της Ε.Ε.
Πηγή
Ο Βαγγέλης Καλκατζάκος είναι δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου