Οι εορταστικές εκδηλώσεις στην Παναγία Σουμελά

Η 1601η πανηγυρική γιορτή του 15 Αυγούστου αποτελεί συνέχεια της εθνικο-θρησκευτικής παράδοσης του Ελληνισμού στον αλησμόνητο Πόντο. Tην Τετάρτη 14 και την Πέμπτη 15 Αυγούστου χιλιάδες προσκυνητές καθώς και εκπρόσωποι Ομοσπονδιών και Ποντιακών Σωματείων από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα βρεθούν και φέτος στην Παναγία Σουμελά, παρακολουθώντας το διήμερο πρόγραμμα των εκκλησιαστικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Καστανιά Ημαθίας. Το πρόγραμμα έχει εξής:
Τέταρτη 14 Αυγούστου 2013
17:55 Υποδοχή Κειμήλιων με τις καρδίες Αλέξανδρου και του Γεώργιου Υψηλάντη
18:00 Μέγας Εσπερινός μετ’ Αρχιερατικής συγχοροστασίας στην Ιερά Μονή της «Παναγίας Σουμελά», ενώ θα ακολουθήσει λιτάνευση
της Αγίας Εικόνας
21:00 Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή Ποντιακών Σωματείων
Πέμπτη 15Αυγούστου 2013
07:00 Όρθρος και Πανηγυρικό Αρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονος
09:45 Προσέλευση προσκεκλημένων
10:30 Επίσημη Λιτάνευση της Αγίας Εικόνας και κατάθεση στεφάνου στην προτομή του Αλέξανδρου Υψηλάντη
12.30 Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή Ποντιακών Σωματείων
Για μια χρονιά ακόμη θα δοθεί υποτροφία από το Πανελλήνιο Προσκύνημα «Παναγία Σουμελά» σε αριστεύσαντα/σασα μαθητή/τρια του Γενικού Λυκείου Μακροχωρίου Ημαθίας στην μνήμη των παιδιών που έχασαν άδικα τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών στις 13 Απριλίου του 2003
Όπως κάθε χρόνο, νεολαίοι Ποντιακών Σωματείων του Συναπαντήματος με παραδοσιακές φορεσιές θα «φυλάττουν» και θα «φρουρούν» τη Σεπτή Εικόνα της Σουμελιώτισσας
Ιδιαίτερο γεγονός που λαμπρύνει το φετινό εορτασμό αποτελεί η έλευση από την Αθήνα της βαλσαμωμένης καρδιάς του Αρχηγού της Ελληνικής επανάστασης του 1821 Αλέξανδρου Υψηλάντη, ήρωα ποντιακής καταγωγής από την Υψηλή του Πόντου όπου αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα για την Εθνική Παλιγγενεσία. «Να στείλετε, τουλάχιστο, την καρδιά μου στην Ελλάδα άνηκε πάντοτε εις την πατρίδα μου και επιθυμία να αποδοθεί εις το ελεύθερον χώμα της»
Τελευταία επιθυμία του Αλέξανδρου, ήταν η καρδιά του να απομακρυνθεί από το σώμα του και να σταλεί στην Ελλάδα. Η επιθυμία πραγματοποιήθηκε από το Γεώργιο Λασσάνη και εδώ και χρόνια βρίσκεται στο «Αμαλίειον Οικοτροφείον Θηλέων» των Αθηνών, στο Ναό των Ταξιαρχών.
Η ιστορία
Η ανιστόρηση του ιστορικού προσκυνήματος της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ» άρχισε το 1951, χρονιά που ενθρονίστηκε η ιστορική και σεπτή εικόνα στη νέα Της βίγλα. Την ιδέα της ανιστόρησης είχε ο αείμνηστος Φίλων Κτενίδης. Την εικόνα την είχε κομίσει από το Μοναστήρι του όρους Μελά του Πόντου ο αείμνηστος Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Σουμελιώτης το 1931.
Στο Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα της «Παναγίας Σουμελά» φυλάσσονται ο βαρύτιμος και ευμεγέθης Σταυρός, που φέρει Τίμιο ξύλο, δωρεά του Αυτοκράτορα Εμμανουήλ Γ΄(1390-1417) του Μεγαλοκομνηνού προς την παλαίφατη Πατριαρχική Μονή της Παναγίας Σουμελά του Πόντου και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο, του Οσίου Χριστοφόρου, Ηγουμένου της Μονής της Παναγίας Σουμελά του Πόντου(644) τα οποία είχε φέρει ο Αμβρόσιος Σουμελιώτης επίσης το 1931 καθώς και τον ενεπίγραφο χρυσοκέντητο Επιτάφιο της Μονής Σουμελά που παραχωρήθηκε στη Μονή από Μουσείο Μπενάκη το 1997. Στο σκευοφυλάκιο της Μόνης φυλάσσονται και άλλα κειμήλια όπου μπορούν οι ευσεβείς προσκυνητές να τα επισκέπτονται.
Από το 1952 και κατόπιν, χρόνο με το χρόνο, οι προσκυνητές της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ» στο νέο της θρόνο στο Βέρμιο πλήθαιναν διαρκώς, για να φτάσουν τα τελευταία χρόνια σε εκατοντάδες χιλιάδες ,ταυτόχρονα δε η συμπαράσταση επωνύμων και ανωνύμων ήταν και είναι συγκινητική. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η παρουσία των νέων γενιών που αγκαλιάζουν τις εκδηλώσεις με θρησκευτική κατάνυξη αλλά και με έντονη διάθεση να συμμετέχουν και να παρακολουθήσουν τις πολιτιστικές εκδηλώσεις ώστε να έρθουν σε στενότερη επαφή με τις παραδόσεις του Ποντιακού ελληνισμού.
Ο Φίλων Κτενίδης , που ήταν ως το θάνατό του το 1963 Πρόεδρος του Σωματείου «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ», παρέδωσε στους τότε συνεργάτες του τον μικρό ναό, τον ξενώνα «Κομνηνών Μέλαθρον», πέντε κελιά, γραφεία, αποθήκες, τον ξενώνα των Σανταίων , την έναρξη ανέγερσης του εστιατορίου και αρκετές δενδροφυτεύσεις.
Τη σφραγίδα του στην εκτέλεση μεγάλων έργων στη Μονή της Σουμελά έβαλε η προεδρία του αειμνήστου Παναγιώτη Τανιμανίδη, από το 1964 έως το 1995. Ανάμεσα στα έργα που έγιναν σε αυτό το χρονικό διάστημα περιλαμβάνονται:
Διαπλατύνσεις και ασφαλτοστρώσεις δρόμων στο Ιερό συγκρότημα και την Κοινότητα Καστανιάς , που παραχώρησε έκταση 500 στρεμμάτων στη Μονή, ηλεκτροδοτήσεις, ενίσχυση του υδρευτικού δικτύου από νέα πηγή και με τρείς καινούργιες δεξαμενές, δενδροφύτευση χιλιάδων καλλωπιστικών δένδρων, ανέγερση οκτώ ξενώνων με 500 κρεβάτια και πολλά ακόμη έργα στο εστιατόριο, στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων κλπ.
Ιδιαίτερα θα πρέπει να αναφερθούν η ανέγερση του μεγάλου ναού, με αγιογραφίες, ψηφιδογραφίες , μολυβδοσκεπή , ιερά σκεύη και άμφια. Στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε πνευματικό κέντρο , ενώ πνευματικό κέντρο λειτουργεί και στη Μονή στο Βέρμιο. Ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν αξιόλογη βιβλιοθήκη και μουσειακή συλλογή.
Ο αείμνηστος Παναγιώτης Τανιμανίδης τονίζει σε σχετικό σημείωμά του:
«Πάνω εδώ στο Βέρμιο, γύρω από τις δύο εκκλησίες και τα τρία πολύτιμα κειμήλια που μας επιστράφηκαν ο πολύτιμος σταυρός με τίμιο ξύλο, το χειρόγραφο Ευαγγέλιο και τον ενεπίγραφο χρυσοκέντητο Επιτάφιο της Μονής Σουμελά, η νοσταλγία των Ποντίων εναποθέτει κάθε χρόνο, μαζί με τη σεπτή εικόνα της Σουμελιώτισσας Παναγίας, τη βαθιά προγονική ευσέβεια και την εμμονή του στα πατροπαράδοτα εθνικά, θρησκευτικά και κοινωνικά ήθη και έθιμα.
Εδώ πάνω, σ΄ ένα υψίπεδο του Βερμίου, ξαναστήθηκε ο Πόντος , με τις αναμνήσεις και τις άσβεστες μνήμες, που κρατούν το γένος πεισματικά δεμένο με τις ρίζες του και διαιωνίζουν την ύπαρξή του.
Ο νέος κόσμος, πάνω στο Προσκύνημα της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ», συναντά τον παλιό κόσμο, τον εαυτό του, πάντα αναγεννημένος και με ενισχυμένη την ιστορική του μνήμη και την ορθόδοξη πίστη του».
Το Σωματείο και το Ιερό Προσκύνημα «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ» βραβεύουν κάθε χρόνο μαθητές και φοιτητές, συμπαραστέκονται επί σειρά ετών σε ανήμπορους , ορφανά πλημμυροπαθείς, σεισμόπληκτους, σε αδελφά σωματεία , καθώς και σε ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη, η «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ» οργανώνει κατά τη διάρκεια του έτους διαλέξεις και εξορμήσεις, τη σημαντικότερη εκδήλωση ποντιακής νεολαίας τα «Συναπαντήματα», την καθιερωμένη «Γιορτή Γραμμάτων» προς τιμή των των Τριών Ιεραρχών, εκδίδει το περιοδικό «Ποντιακή Εστία», έχει εκδώσει επίσης 22 βιβλία αξιόλογου περιεχομένου τον ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΑ, το επιστημονικό έργο «ΤΑ ΙΕΡΑ ΚΕΙΜΗΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ», ποικίλα αναμνηστικά δελτάρια και εικόνες – αντίγραφα της εικόνας της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ».
olympia spyr