Αθέτηση πληρωμών στο ΔΝΤ: Αλήθειες και μύθοι

TVXS Ανάλυση

Το ενδεχόμενο είναι θεωρητικό και, κατά τις επίσημες διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, θεωρητικό θα παραμείνει. Οι αλλεπάλληλες όμως – και επί το πλείστον – ανώνυμες διαρροές στον ξένο Τύπο κρατούν στο προσκήνιο τα σενάρια της αθέτησης πληρωμής ή των λεγόμενων «σιωπηλών καθυστερούμενων» προς το ΔΝΤ, εν όψει της καταβολής της δόσης των 448 δις ευρώ.

«Η Ελλάδα επεξεργάζεται δραστικά σχέδια εθνικοποίησης του τραπεζικού συστήματος και εισαγωγής παράλληλου νομίσματος, εάν η ευρωζώνη δεν κάνει βήματα για να επιλυθεί η κρίση», είναι η χαρακτηριστική αρχή ρεπορτάζ της Telegraph που επικαλείται ως πηγή «κορυφαίο έλληνα αξιωματούχο». Κατά την εφημερίδα, ο συγκεκριμένος αξιωματούχος δήλωσε ότι «ίσως χρειαστεί να προχωρήσουμε σε μια διαδικασία σιωπηλών καθυστερούμενων προς το ΔΝΤ. Αυτό θα προκαλέσει μια φρενίτιδα στις αγορές και σημαίνει ότι το ρολόι θα αρχίσει να χτυπά πολύ πιο γρήγορα…».
Ως κίνηση τακτικής ή όχι, τα «σιωπηλά καθυστερούμενα» είναι το νέο στοιχείο στην ορολογία της ελληνικής κρίσης. Τι είναι και τι ακριβώς σημαίνουν; Στην πράξη, πρόκειται για αθέτηση πληρωμών. Το πού όμως μπορεί να οδηγήσει και το εάν μπορεί να καταλήξει στην πλήρη χρεοκοπία είναι ζήτημα ερμηνείας των κανονισμών του ΔΝΤ, της αντίδρασης των αγορών, αλλά και των πολιτικών αποφάσεων των πιστωτών.
«Η εμπλοκή σε διαδικασία σιωπηλών καθυστερούμενων προς το ΔΝΤ – ακόμη και για λίγες ημέρες – είναι μια στρατηγική εξαιρετικά υψηλού ρίσκου», υποστηρίζει η Telegraph προσθέτοντας ότι καμία αναπτυγμένη χώρα δεν έχει κάνει ποτέ στάση πληρωμών σε θεσμό του Bretton Woods.
Oι κανονισμοί προβλέπουν ότι πρέπει να περάσει διάστημα έξι εβδομάδων πριν το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΝΤ κηρύξει και τεχνικά την αθέτηση.  Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με την ανάλυση της Bank of America, «θα ξετυλιχτεί μια αλυσίδα καταλυτικών γεγονότων»: Με βάση την δανειακή σύμβαση μπορεί να κηρυχθεί παράλληλη χρεοκοπία προς το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, τον EFSF, γεγονός που με τη σειρά του ενδέχεται να οδηγήσει τον EFSF να ακυρώσει το δανειακό πακέτο και να απαιτήσει άμεση αποπληρωμή. Το ντόμινο μπορεί να συνεχιστεί με αθέτηση πληρωμών και των ελληνικών κρατικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί στο πλαίσιο της «συμφωνίας διάσωσης».
Στη δική του ανάλυση, το think tank Open Europe θεωρεί μάλλον απίθανη μια απόφαση του EFSF που θα έθετε το σύνολο του ελληνικού δανείου σε καθεστώς αθέτησης. Όπως επισημαίνει, δε, στην δανειακή σύμβαση υπάρχει πρόβλεψη που αναφέρει ότι o EFSF «δεν είναι υποχρεωμένος» να προχωρήσει αναγκαστικά σε μια τέτοια κίνηση.
Όμως, και οι αναλυτές του Open Europe εκτιμούν ότι μια αθέτηση πληρωμής προς το ΔΝΤ θα προκαλούσε δραστικές πολιτικές κινήσεις από κράτη-μέλη και κοινοβούλια της ευρωζώνης, ανεβάζοντας κατακόρυφα τον πήχη των απαιτήσεων από την Ελλάδα. Θεωρούν επίσης πολύ πιθανό ότι η ΕΚΤ θα αναθεωρούσε την πολιτική της σε σχέση με τον ELA και, κατ’ ελάχιστο, θα αρνείτο οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών μέσω του έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας.
«Συνολικά», επισημαίνει το Open Europe, «οι βραχυπρόθεσμες συνέπειες της μη πληρωμής του ΔΝΤ δεν θα ήταν άμεσες και σκληρές σε οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς όρους, παρ΄ότι βεβαια θα επέρχετο σοβαρό πλήγμα στο κύρος της Ελλάδας και θα διευρυνόταν ακόμη περισσότερο το ήδη τεράστιο χάσμα με τους πιστωτές της. Μπορεί να περάσει ένας μήνας έως ότου ενεργοποιηθούν οι ρήτρες παράλληλης χρεοκοπίας κι αυτό ακόμη εξαρτάται από τις αποφάσεις οργανισμών που έχουν πολιτικό στάτους και κριτήρια, όπως ο EFSF. Λιγότερο προβλέψιμη είναι η αντίδραση της ΕΚΤ, που για μια ακόμη φορά είναι ο παίκτης-κλειδί.
Εν κατακλείδει, δεν θα συνιστούσε κανείς στην ελληνική κυβέρνηση να δοκιμάσει αυτή τη μορφή δράσης. Εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι θα υπάρξει συμφωνία, που θα βασίζεται κυρίως στους ευρωπαϊκούς όρους».