Η υπόθεση έκλεισε

Του Απόστολου Διαμαντή

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η πεντάμηνη σχεδόν σύγκρουση με την ευρωζώνη τελείωσε. Η ρήξη, όπως είπαμε και στην αρχή, γινόταν ενόψει συμφωνίας. Ήταν ένα σχεδόν απαραίτητο εργαλείο της. Πολιτικό εργαλείο. Κάθε πολιτικός χειρισμός απαιτεί ένα βαθμό ρεαλισμού και ένα βαθμό συμβιβασμού.

Ειδικώς οι πολιτικοί που προέρχονται από την κουλτούρα της κομμουνιστικής παράδοσης είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι στην τέχνη των συμβιβασμών, διότι έχουν πάντα απέναντί τους συσπειρωμένες και υπέρτερες δυνάμεις και πρέπει πάντα να βρίσκουν διεξόδους. Το κυρίαρχο ζήτημα είναι γι’ αυτούς η πολιτική εξουσία, δηλαδή η δυνατότητα ελέγχου και παραγωγής της πολιτικής. Το περιεχόμενό της είναι πάντα δευτερεύον, προέχει ο κεντρικός έλεγχος των εξελίξεων. Τι να την κάνεις την ρήξη, εάν πρόκειται σε λίγες μέρες να πίνεις μόνος σου καφέ στο Παγκράτι και να κυβερνάει ο Στουρνάρας;
Η ρήξη επομένως είναι ένα όπλο, ώστε να διατηρήσεις τη θέση σου. Δεν είναι κανονική ρήξη, διότι δεν έχεις το απαραίτητο στράτευμα γι’ αυτό. Ο Σύριζα δεν μπορούσε να στηριχθεί σε ένα ρωμαλέο κίνημα ρήξης, διότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Άρα δεν ήταν σε θέση να μπει σε κανονικό πόλεμο. Άρα ήταν λογικό να προστρέξει σε συμβιβασμό. Το ερώτημα είναι με ποια μέθοδο θα το έκανε.
Η μοναδική μέθοδος που είχε και την ακολούθησε μάλλον συστηματικά, ήταν η μέθοδος της ελεγχόμενης έντασης. Αυξάνουμε την ένταση, καθυστερούμε, κάνουμε μπρος πίσω, ούτως ώστε αφενός να φτάσουμε στον συμβιβασμό έχοντας τραβήξει το σκοινί για προφανείς λόγους και αφετέρου να αποκτήσει ο συμβιβασμός αυτός την όψη προϊόντος ρήξης, δηλαδή να είναι συμβιβασμός μετά από κανονικό πόλεμο. Όχι μετά από μια εξαρχής συνθηκολόγηση, διότι τότε ο Συριζα θα έπρεπε να παραδώσει και την εντολή.
Όλα αυτά δεν είναι εικονικά. Είναι πραγματικά. Βάζουν υποθήκες για το άμεσο μέλλον. Όταν θάρθει η ώρα του επόμενου συμβιβασμού, σε μερικούς μήνες δηλαδή, τότε ο αντίπαλος θα έχει υπόψιν του την πιθανότητα μιας πραγματικής ρήξης. Και θα σκεφτεί αναλόγως. Επομένως η τακτική των διαπραγματεύσεων μοιάζει τελικώς σωστή, απ’ αυτήν την άποψη. Εύκολα ο Συριζα θα μπορούσε να φτάσει στο ίδιο αποτέλεσμα εξαρχής. Αλλά δεν το έκανε. Ήθελε την πραγματοποίηση ενός πολέμου με σχεδιασμένη την λήξη του.
Θα μπορούσε να επιμείνει ο Συριζα; Όχι. Δεν είχε κανέναν απολύτως τρόπο. Οι ευρωπαίοι επ ουδενί δεν θα έθεταν σε κίνδυνο το πρόγραμμά τους το πολιτικό και οικονομικό, για να κρατήσουν την Ελλάδα στην ευρωζώνη. Θα τραβούσαν το σκοινί στα άκρα. Δεν θα είχαν και άλλη επιλογή δηλαδή. Επομένως ο Συριζα, λογικά μιλώντας, έκανε αυτό που μπορούσε να κάνει. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο.
Και διασφάλισε πολιτική σταθερότητα και πολιτική ηγεμονία. Δεν είναι και λίγο, δεδομένων των συνθηκών.
* Ο Απόστολος Διαμαντής  είναι συγγραφέας