Το γερμανικό πρόγραμμα αποδόμησης και υποδούλωσης της Ελλάδας

Το παρόν αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εργασίας του συγγραφέα πάνω στους όρους εγκαθίδρυσης μιας Αποικίας Χρέους στην χώρα μας.

Του Γιώργου Ρακκά από από το Άρδην τ. 94


Το πρόγραμμα που εφαρμόζεται αποτελεί σχέδιο αποδιάρθρωσης
της ελληνικής οικονομίας. Οι εντεταλμένοι των ξένων δανειστών μας λειτουργούν ως «οικονομικοί δολοφόνοι». Οι οικονομικές πολιτικές που εισάγουν στην Ελλάδα ομοιάζουν με εκείνες που ακολουθούν σε υπό πτώχευση και προς πώληση εταιρείες που περιέρχονται υπό τον έλεγχο των Μεγάλων Τραπεζών, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Είναι πολιτικές «downsizing», δηλαδή συρρίκνωσης της εκάστοτε εταιρείας στις ελάχιστες ζωτικές λειτουργίες και εκποίησής της έναντι πινακίου φακής. Το αυτό συμβαίνει και στην περίπτωσή μας, μόνο που αντί για μια εταιρεία, έχουμε μια ολόκληρη χώρα, και αντί για εργαζόμενους, τον ελληνικό λαό.
Τα μέτρα που επιβάλει η τρόικα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, επ’ ουδενί δεν μπορούν να θεωρηθούν μέτρα εξυγίανσης και ανοικοδόμησης. Είναι μέτρα που αποσκοπούν στο να εκποιήσουν τις πιο κερδοφόρες εταιρείες του ελληνικού δημοσίου έναντι πινακίου φακής και να κλείσουν άλλες, οι οποίες λειτουργούν ή θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά1 ως προς τα συμφέροντα που αυτοί εκφράζουν.

Έτσι οι περισσότερες εταιρείες του δημοσίου που κλείνουν ή έκλεισαν, εκποιήθηκαν ή εκποιούνται, ήταν από τις πλέον κερδοφόρες: Για το 2011, στη λίστα των 100 πιο κερδοφόρων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ο ΟΠΑΠ (προς εκποίηση) βρίσκεται στην… 1η θέση, η ΑΔΜΗΕ (της ΔΕΗ) στην 7η, η ΔΕΠΑ στην 11η, η ΔΕΣΦΑ στην 12η (αμφότερες, προς πώληση), η ΕΡΤ στην 18η, η ΕΥΔΑΠ στην 22η, η ΕΥΑΘ στην 28η κ.ο.κ.2.
Η μοιρασιά αυτής της λείας δεν πραγματοποιείται αφηρημένα, από ένα απρόσωπο, παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο. Αντίθετα, η χώρα μας αποτελεί στόχαστρο συγκεκριμένων, εθνικά χρωματισμένων συμφερόντων, είναι αντικείμενο μιας νέας αποικιακής διευθέτησης μεταξύ στενά συνεργαζόμενων δυνάμεων. Συντελείται, δηλαδή, εν μέσω μιας διαδικασίας οικοδόμησης σφαιρών επιρροής, εκεί όπου υπό την υψηλή Αμερικανική εποπτεία εφάπτεται ο χώρος ευθύνης της γερμανικής Ευρώπης μ’ εκείνον του νεοθωμανισμού.
Η παρουσία και δράση των γερμανικών συμφερόντων στην Ελλάδα συνοδεύει το ελληνικό κράτος από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μέρες μας: Από τον Όθωνα και την Αντιβασιλεία3, μέχρι τον Εθνικό Διχασμό4 και, από εκεί, στην διαρκώς αυξανόμενη διείσδυση των γερμανικών εταιρειών στην Ελλάδα κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου5, την Κατοχή, την ολική επαναφορά του γερμανικού παράγοντα κατά την δεκαετία του 1950, μέχρι τα σκάνδαλα της Ζίμενς και την τρόικα, οι Γερμανοί διεκδικούσαν πάντοτε ένα αξιοσέβαστο κομμάτι της αποικιακής πίτας του ελληνικού χώρου.
Η μακροχρόνια παρουσία τους έχει αναδείξει ορισμένες ιδιαιτερότητες που σφραγίζουν την δραστηριότητά τους και την διακρίνουν από την αντίστοιχη των Γάλλων, των Άγγλων ή των Αμερικανών. Αυτές τις ιδιαιτερότητες τις συναντάμε αυτούσιες σήμερα που γιγαντώνεται ο γερμανικός έλεγχος πάνω στην Ελλάδα.
Αρχικά, σε ό,τι αφορά στο πεδίο της ιδεολογίας. Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι της στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος η Αντιβασιλεία, και μέχρι την δραστηριότητα της τρόικας, η ανάμειξη των Γερμανών στα εσωτερικά της χώρας δικαιολογείται στην βάση μιας οριενταλιστικής7, εκπολιτιστικής αντίληψης που αναπαράγει ένα διπλό στερεότυπο: Από τη μία στέκουν οι οπισθοδρομικοί, και βυθισμένοι στον σκοταδισμό Έλληνες, ενώ από την άλλη η γερμανική παρουσία στην Ελλάδα αναλαμβάνει κατ’ εξοχήν παιδαγωγικές 8 διαστάσεις: Οι Γερμανοί, «φτιάχνουν» το σύγχρονο κράτος των Ελλήνων, τους οργανώνουν τον στρατό, την διοίκηση και την εκπαίδευση, θέτουν τις βάσεις για το ελληνικό πανεπιστήμιο, «κατασκευάζουν» την διανόηση μέσα από την μόρφωση των Ελλήνων στα πανεπιστήμια των γερμανικών κρατιδίων. αργότερα, το εκσυγχρονίζουν, ηλεκτροδοτούν τη χώρα, της παρέχουν τηλεπικοινωνίες, αερομεταφορές κ.ο.κ. σήμερα, το θεραπεύουν από την πατροπαράδοτη κλεπτοκρατική κακοδαιμονία που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία.
Η γεωπολιτική ορίζει ορισμένες σταθερές. Για τους Γερμανούς, η Ελλάδα, και τα υπόλοιπα Βαλκάνια, ορίζονται ως «συμπληρωματικός γεωπολιτικός χώρος»9, ένας διάδρομος, ο έλεγχος του οποίου θα επιτρέψει στα γερμανικά συμφέροντα να αποκτήσουν πρόσβαση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και από εκεί στην Μέση Ανατολή. Η απόπειρα της Γερμανίας να εντάξει στην σφαίρα επιρροής της την Ελλάδα ξεκινάει κατά την προπαρασκευή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, η γερμανοφιλία του Κωνσταντίνου και του μεγαλύτερου μέρους της βασιλικής παράταξης δεν θα αρκέσει, καθώς η Γερμανία αξίωνε την ένταξη της Ελλάδας στον άξονά της μόνο ως τρίτο και ελάσσονα εταίρο στο τρίγωνο Γερμανία-Βουλγαρία-Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η Γερμανία θα επανέλθει την επαύριο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, χτίζοντας μια αποικιακή σχέση οικονομικών συναλλαγών: Η ελληνική οικονομία παρέχει στους Γερμανούς αγροτικά προϊόντα και πρώτες ύλες, ενώ εκείνοι την τροφοδοτούν με βιομηχανικά προϊόντα, μηχανολογικό εξοπλισμό, τεχνολογία. Η σχέση αυτή θα συστηματοποιηθεί στο έπακρο από τους ναζί10, μέχρι το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ενώ κατά την Κατοχή, θα την μεταβάλουν σε ανοιχτή λεηλασία των αποθεμάτων τροφίμων, προκαλώντας τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων11.
Μετά την Κατοχή, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, οι Γερμανοί επανέρχονται δριμύτεροι, αξιώνοντας να επαναλάβουν την προνομιακή σχέση στις προμήθειες τεχνολογικού υλικού. Τότε προστίθεται και μια άλλη διάσταση στις άνισες οικονομικές συναλλαγές Ελλάδας-Γερμανίας, η αφαίμαξη12 ελληνικού εργατικού δυναμικού, που, μαζί με τους άλλους μετανάστες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καλύπτουν τα δημογραφικά κενά του πολέμου και δίνουν σάρκα και οστά στο θαύμα της γερμανικής ανοικοδόμησης.
Το ίδιο θα επαναληφθεί μετά την δεκαετία του 1990, όσο βαθαίνουν οι διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης13. Με την καθιέρωση του ενιαίου νομίσματος, το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας καταγράφει μια ολοένα και μεγαλύτερη προτίμηση στα γερμανικά προϊόντα (οχήματα, ηλεκτρονικές συσκευές), και κάπως έτσι  καταλήγουμε να έχουμε πλήρη επανάληψη του σκηνικού της δεκαετίας του 193014 –ενώ μαζί με αυτό εκρήγνυται η παρασκηνιακή προώθηση των γερμανικών εταιρικών συμφερόντων (λέγε με Ζίμενς), που θα προκαλέσει και το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία της μεταπολίτευσης15.
Σήμερα, και μετά την (ακόμα, άτυπη) χρεοκοπία του ελληνικού κράτους και την (εξίσου άτυπη, αν και απροκάλυπτη) υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς ξένης προστασίας, ο έλεγχος που ασκούν οι Γερμανοί πάνω στην χώρα διευρύνεται θεαματικά, αγγίζοντας σε έκταση και εμβέλεια το προηγούμενο της γερμανικής κατοχής.




Η απομύζηση ανθρώπινου δυναμικού
Η απομύζηση ανθρώπινου δυναμικού έχει πάρει διαστάσεις άνευ προηγουμένου. Κι αυτήν την φορά, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη κατά τις δεκαετίες 1950-1960, στην συντριπτική πλειοψηφία πρόκειται για «απομύζηση εγκεφάλων», δηλαδή για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ16, τα τελευταία τρία χρόνια (2010-2013) όπου εφαρμόζεται στην χώρα μας η επιβαλλόμενη από τους Γερμανούς πολιτική των μνημονίων, έχουν μεταναστεύσει προς την Γερμανία πάνω από 100.000 άτομα (αύξηση 90%, βλέπε και πίνακα17).
Λόγω της τεράστιας δημογραφικής κρίσης και της αποτυχίας του εκπαιδευτικού της συστήματος18, η Γερμανία έχει μεγάλη ανάγκη την εισροή εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού: Εκτιμάται ότι, μέχρι το 2025, θα αντιμετωπίσει έλλειψη 5,4 εκατομμυρίων ειδικευμένων εργαζόμενων19. Γι’ αυτό και μεθοδεύει συστηματικά την προσέλκυση πτυχιούχων προς την χώρα, μέσα από εκατοντάδες προγράμματα εκπαίδευσης, μετεκπαίδευσης και εξοικείωσης με την γερμανική αγορά εργασίας20, στα οποία μεγάλο ρόλο διατηρούν το ίδρυμα Γκαίτε και τα ιδρύματα των γερμανικών κομμάτων (Κόνραντ Αντενάουερ, Χάινριχ Μπελ, Φρίντριχ Έρμπερτ, το αριστερό Ρόζα Λούξεμπουργκ21).
Η έκταση που έχει λάβει η συστηματική προώθηση των μεταναστευτικών ρευμάτων προς τη Γερμανία –δεκάδες συνέδρια, ημερίδες και «εβδομάδες καριέρας» στα πανεπιστήμια, καθώς και η συμβολή των ελληνικών ΜΜΕ, που προπαγανδίζουν ανοιχτά την μετανάστευση στην Γερμανία ως λύση επιβίωσης για τις νεώτερες γενιές– προσδίδει διαστάσεις συστηματικής στρατολόγησης στο φαινόμενο.
Και, βέβαια, το κοινωνικό κόστος είναι τεράστιο, καθώς η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο δημογραφικό πρόβλημα από την Γερμανία, ενώ η ίδια αποτελεί την χώρα της Ε.Ε. που αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη πίεση από τους πληθυσμούς που μετακινούνται από την Ανατολή και τον Νότο προς την Δύση και τον Βορρά. Για να μη μιλήσουμε για το έμμεσο οικονομικό κόστος, καθώς όλοι αυτοί οι πτυχιούχοι συνιστούν επένδυση μορφωτικού κεφαλαίου, η οποία πραγματοποιήθηκε με τα λεφτά του ελληνικού λαού: Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΟΣΑ, για κάθε έναν επιστήμονα που εγκαταλείπει την χώρα του, προς τις ανεπτυγμένες χώρες του Βορρά, η χώρα του χάνει περί τα 184.000$22…
Η διείσδυση στην τοπική αυτοδιοίκηση
Το 2011, το ελληνικό υπουργείο Εσωτερικών, η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών και Τεχνολογίας της Γερμανίας, υπέγραψαν πρωτόκολλο συνεργασίας για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στην ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση23.
Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, σε ειδική συνάντηση για την αξιολόγηση των ρυθμών υλοποίησης του προγράμματος, ο επιτετραμμένος της Άγκελας Μέρκελ, Χανς Γιόακιμ Φούχτελ24, υπήρξε σαφέστερος για το περιεχόμενο της γερμανικής «τεχνικής βοήθειας» προς την Ελλάδα. Αυτή θα βασιστεί πάνω στην εμπειρία που αποκόμισε η Γερμανία από την «πρόσφατη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας» και την «επανένωση των δύο Γερμανιών»25: Δηλαδή τη συστηματική λεηλασία του κοινωνικού πλούτου της ΛΓΔ, που συντελέστηκε από την διαβόητη Τρόιχαουντ την επαύριον της γερμανικής ενοποίησης.
Έκτοτε, Γερμανοί εμπειρογνώμονες έχουν σαρώσει26 την Ελλάδα, πραγματοποιώντας μια κολοσσιαία καταγραφή της κατάστασης των ελληνικών δήμων, της περιουσίας τους, καθώς και των προοπτικών επενδύσεων στα πεδία της δικαιοδοσίας τους. Τις ομάδες καταγραφής, στελεχώνουν από κοινού, πολιτικά πρόσωπα, τεχνικό προσωπικό, και στελέχη των γερμανικών επιχειρήσεων27.
Κύρια πεδία στα οποία φιλοδοξούν να διεισδύσουν τα γερμανικά συμφέροντα είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, μια «πράσινη βιομηχανία» η οποία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στην Γερμανία, η δέσμευση  φιλέτων της ακίνητης περιουσίας των δήμων και η αξιοποίησή τους προς την κατεύθυνση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (βλέπε πρόγραμμα Ήλιος)28, ο… ιαματικός και ιατρικός τουρισμός κ.ο.κ.29.
Τελευταία, γίνεται μια προσπάθεια περαιτέρω συστηματοποίησης του προγράμματος. Έτσι, προβλέπεται να ανοίξουν γερμανικά «Γραφεία Δήμων» ανά την Ελλάδα, τα οποία θα επιβλέπουν την πρόοδο της συνεργασίας. Τελευταίος μεγάλος καρπός της, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι η κατάρτιση ενός σχεδίου ίδρυσης πέντε υποκαταστημάτων της γερμανικής ένωσης των δημόσιων περιφερειακών ταμιευτηρίων30, σε επαρχιακές ελληνικές πόλεις, οι οποίες θα έχουν ως σκοπό την συγκέντρωση των τοπικών καταθέσεων και την παροχή δανείων σε τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με γερμανικά κριτήρια, βέβαια31.
Σε γενικές γραμμές, η ελληνογερμανική συνεργασία στην τοπική αυτοδιοίκηση θεωρείται πιλοτική, και η επιτυχία της θα ανοίξει τον δρόμο για την αναπαραγωγή του ίδιου μοντέλου σε κεντρικό επίπεδο. Ως προς αυτό, οι προτεραιότητες είναι ήδη ρητά εκπεφρασμένες: Θα ακολουθήσει η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας και παράλληλα η αναδιάρθρωση των δημόσιων οργανισμών, ο τεχνολογικός τους επανεξοπλισμός κ.ο.κ.32 Σε αυτό το πεδίο είναι που συνεχίζουν να εμπλέκονται τα «μεγάλα συμφέροντα»33 της Ζίμενς και αντίστοιχων εταιρειών, ενώ ιδιαίτερο ρόλο αναμένεται να παίξει και η Ντόιτσε Μπανκ, παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες στην αναδιάρθρωση και τις ιδιωτικοποιήσεις του ελληνικού κράτους.
Εν ολίγοις, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα γιγάντιο εγχείρημα διοικητικής άλωσης του ελληνικού κράτους, σε μια νέα βαυαροκρατία. Αυτή τη φορά, σκοπός είναι το γκρέμισμα της υφιστάμενης κρατικής μηχανής, και η κατασκευή μιας άλλης, η οποία θα συμβαδίζει με την λειτουργία που εκπληρώνει η Ελλάδα στον νέο καταμερισμό της γερμανικής Ευρώπης, αυτόν της αποικίας χρέους. Βλέπουμε να επαναλαμβάνεται ό,τι συνέβη σε άλλα βαλκανικά προτεκτοράτα, στην Βοσνία, ή το Κόσοβο, όπου οι Γερμανοί ανέλαβαν να κατασκευάσουν εκ του μηδενός τους θεσμούς των νέων προτεκτοράτων.
Η Ελλάδα ως Ιφιγένεια
Τέλος, δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε το έμμεσο και συμβολικό, πολιτικό και οικονομικό κέρδος που αποκομίζει η Γερμανία από την διαχείριση της ελληνικής κρίσης.
Το κυριότερο είναι ότι, μέσα από την παραδειγματική «τιμωρία» της Ελλάδας με προγράμματα πολιτικού στραγγαλισμού και τις πολιτικές «θεραπείας-σοκ», η Γερμανία αποκομίζει συμβολικό κύρος. Αυτό το κύρος δίνει προβάδισμα στην Γερμανία πάνω στην διαχείριση της ιταλικής, της ισπανικής και της πορτογαλικής κρίσης, ενώ ταυτόχρονα της επιτρέπει να προχωρήσει στην υλοποίηση του ευρύτερου Συμφώνου Σταθερότητας, για τον μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα μέτρα και τα σταθμά ενός περιφερειακού συστήματος που λειτουργεί κατά κύριο λόγο ικανοποιώντας τα γερμανικά συμφέροντα34.
Και βέβαια, καθώς η γερμανική αποτελεσματικότητα είναι ικανή να αποκομίσει κέρδη ακόμα και από την… κρεμάλα, σύμφωνα με επίσημες γερμανικές πηγές, ήδη το γερμανικό κράτος έχει κερδίσει 40,9 δισ. από το γεγονός ότι η κρίση έχει καταστήσει επισφαλή τα ομόλογα όλων των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε., πράγμα που αυξάνει θεαματικά την ζήτηση των γερμανικών ομολόγων35. Ύστερα, είναι τα κέρδη τα οποία αποκομίζουν οι γερμανικές τράπεζες από την διαχείριση των ελληνικών ομολόγων36. Τέλος, ο ελληνικής καταγωγής Γερμανός ευρωβουλευτής των Φιλελεύθερων, Γιώργος Χατζημαρκάκης, υποστηρίζει ότι αν σε αυτά προσθέσουμε και την εξοικονόμηση των δαπανών που επέτυχε το γερμανικό κράτος λόγω της κρίσης, τότε το συνολικό κέρδος προσεγγίζει τα 114 δισ. €37.
Έτσι, για άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως η υπαγωγή της χώρας μας στην γερμανική σφαίρα επιρροής συντελείται με τους  όρους ενός «παιχνιδιού μηδενικού οφέλους» για την Ελλάδα. Από την εποχή που ο Κάιζερ Γουλιέλμος ζητούσε από τον Κωνσταντίνο τον Α΄ να τεθεί η Ελλάδα στο πλευρό της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και να ευθυγραμμιστεί στον άξονα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, προσπαθώντας να τον πείσει ότι η συμμαχία με τους Τούρκους, σε μια στιγμή που εκείνοι οργάνωναν, με συμβούλους τους Γερμανούς αξιωματικούς τους συστηματικούς διωγμούς του ελληνικού στοιχείου της Μικράς Ασίας, λειτουργεί προς το… ελληνικό εθνικό συμφέρον, μέχρι την γερμανική κατοχή, όπου η ναζιστική μηχανή καλούσε την Ελλάδα να συμμορφωθεί και να στηρίξει την νέα γερμανική Ευρώπη, την ίδια στιγμή που προκαλούσε τον λιμό στους δρόμους της Αθήνας, παραχωρούσε την Μακεδονία στην Βουλγαρία, και την Ήπειρο στην Μεγάλη Αλβανία.
Σήμερα, λίγο ως πολύ ζητείται από τη χώρα να συναινέσει στην μεταβολή της σε χώρο κατακρεουργημένο σε ειδικές οικονομικές ζώνες, υπό λεηλασία, διαμοιρασμένο σε σφαίρες επιρροής μιας μεταμοντέρνας αποικιακής διαχείρισης…
Παραπομπές
1 Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) η οποία παράγει ένα 30% της ατράκτου των F-16 για λογαριασμό της κατασκευάστριας Λόκχιντ, και αποτελεί ένα από τα πέντε σημεία παγκοσμίως επισκευής και συντήρησης του Ρολς Ρόις κινητήρα των μεταγωγικών C-130. Επειδή ακριβώς η εκποίηση μιας τόσο σημαντικής και ακμάζουσας εταιρείας θα συνιστούσε σκάνδαλο, έχει υιοθετηθεί μια άλλη τακτική. Εξαναγκάζεται από τους πολιτικούς της επικεφαλής σε διαρκείς μειώσεις προσωπικών, ώστε να μην είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις παραγγελίες που έχει αναλάβει, πληρώνοντας τεράστια ποσά για παραβίαση των ειδικών ρητρών παράδοσης που περιλαμβάνονται στη συμφωνία, κι έτσι αργά αλλά σταθερά οδηγείται σε μαρασμό. Περισσότερα βλέπε: Αυγερινός Χατζηχρυσού, «ΕΑΒ: Η ανατομία ενός εγκλήματος», περιοδικό Nexus, τ. 74, Mάιος 2013.
2 Οι 100 ισχυροί της ελληνικής οικονομίας, Συγκεντρωτική έκδοση στοιχείων, Εκδοτικός Οργανισμός Direction, σελ. 122.
3 Για την οργάνωση του ελληνικού κράτους (θεσμοί, ιδεολογία, χωροταξία) από την Αντιβασιλεία, βλέπε Δημήτρης Μάρτος, Αθήνα: Πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτος. Πολιτική, ιδεολογία και χώρος, Γόρδιος, Αθήνα 2006.
4 Για μια πολύ σύντομη σύνοψη της γερμανικής ανάμειξης στον Εθνικό Διχασμό βλέπε Γιώργος Ρωμαίος, Από τον ανήλικο Όθωνα στην καγκελάριο Μέρκελ: 180 χρόνια παρουσίας των Γερμανών στην Ελλάδα, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2013, σελ. 53-81.
5 «Πώς η Ζίμενς άλωσε την Ελλάδα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», http://gapiseta.blogspot.gr/2012/04/siemens-23122007-2012-1.html.
6 Βλ., «Το σκάνδαλο της Ζίμενς σε αριθμούς, 29 Ιανουαρίου 2011. tvxs.gr/node/53547.
7 Παραφράζοντας το έργο του Έντουαρτ Σαΐντ, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οριενταλισμός λογίζεται ως η «λεπτή και επίμονη ευρωκεντρική προκατάληψη έναντι του σύγχρονου ελληνικού λαού και του πολιτισμού του». Περισσότερα στο Edward Said, Οριενταλισμός, Νεφέλη, Αθήνα 1996.
8  Από την πρώτη στιγμή, δόθηκε ιδιαίτερη μέριμνα στην εξάπλωση της γερμανικής παιδείας στην Ελλάδα, ενώ για ένα μεγάλο κομμάτι των αρχουσών τάξεων ήταν απαραίτητη η θητεία στα γερμανικά ιδρύματα, από τις Καλές Τέχνες, μέχρι την ιατρική και την δικηγορία. Βλ. Γιώργος Ρωμαίος, όπ.π., σελ. 17-39.
9 Ηλίας Ηλιόπουλος, «Γεωοικονομική στρατηγική της Γερμανίας στην Μεσόγειο και την Ελλάδα. Οι εταιρείες διείσδυσης επιρροής. Τα βασικά δόγματα από τον 19ο και 20ο αιώνα μέχρι τις ημέρες μας», ηλεκτρονική εφημερίδα nonpapernews.gr, 13 Απριλίου 2013.
10 Ν. Σβορώνος, Χ. Φλάισερ, Η Ελλάδα 1936-1944: Δικτατορία, κατοχή, αντίσταση, Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας, Αθήνα 1989.
11 Ανδρέας Κέδρος, Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης 1940-1944, 2 τόμοι, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1983.
12 «Τον Μάρτιο του 1960 υπογράφτηκε η σχετική ελληνογερμανική συμφωνία και πάνω από ένα εκατομμύριο Έλληνες βρήκαν διέξοδο στη γερμανική βιομηχανία, στα ορυχεία και στις υπηρεσίας ως ανειδίκευτοι εργάτες. […]. Οι Έλληνες που μετανάστευσαν στη Γερμανία ήταν κατά 85% αγρότες. Το μορφωτικό τους επίπεδο ήταν χαμηλό, λιγότεροι από τους μισούς είχαν τελειώσει τη βασική εκπαίδευση. Από την άλλη πλευρά όμως ήταν από το πιο καλό έμψυχο υλικό που διέθετε η Ελλάδα. Το 90% των μεταναστών ήταν ηλικίας από 18-35 ετών». Γιώργου Ξ. Ματζουράνη, Μετανάστες στη Γερμανία,  Καθημερινή, 13 Δεκεμβρίου 1998.
13 Ο Γ. Καραμπελιάς, το 2001, θα γράψει: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας προσφέρει «αφειδώς»(;) τα «πακέτα Σαντέρ», από τα οποία σιτίζονται εργολάβοι και πολιτικοί και διαφθείρονται οι «πνευματικοί ταγοί του έθνους» με τα περιβόητα «προγράμματα». Και όμως όλοι «ξεχνούν» να υπενθυμίσουν πως, αν απορροφούμε περίπου 4-5 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο από την Ε.Ε, την ίδια στιγμή το εμπορικό μας έλλειμμα με τις χώρες της φτάνει τα 9 με 10 δισεκατομμύρια δολάρια! Ποιος λοιπόν πληρώνει στην πραγμα­τικότητα τους Γερμανούς βιομηχάνους και τους Έλληνες εργολάβους, πο­λιτι­κούς και δια­νοουμένους, με τίμημα τον πολιτιστικό και οικονομικό εξανδραποδισμό μας και τη… συνετή στάση απέναντι στον μεγάλο χω­ρο­φύλακα της περιοχής, τους Τούρκους στρατοκράτες;». Γιώργος Καραμπελιάς, Το κοίλον της Ιστορίας, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2001. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://goo.gl/lJSPmY.
14 Για τις κραυγαλέες αναλογίες, μεταξύ της σύγχρονης νομισματικής ενοποίησης, και εκείνης που επιχείρησαν οι ναζί κατά τις δεκαετίες του 1930-1940: «Πίσω στο 1940, η Γερμανία διαμόρφωσε ένα νομισματικό μοντέλο για να ενώσει -και οικονομικά- την κατακτημένη Ευρώπη, σύμφωνα με το οποίο η ίδια θα απολάμβανε τα οφέλη της ένωσης και οι υπό κατοχή χώρες θα σήκωναν τα βάρη. Πώς έγινε αυτό; Στόχος της Γερμανίας ήταν να αυξήσει τη λήψη δανείων και την προσφορά χρήματος στις υπό κατοχή χώρες μέσα από ένα σύστημα εκκαθάρισης που ελεγχόταν από την Κεντρική Τράπεζα του Γ΄ Ράιχ (Reichsbank). Αυτό θα δημιουργούσε πληθωρισμό, ο οποίος ευνοούσε τις γερμανικές εξαγωγές, και θα οδηγούσε στην αποβιομηχάνιση των κατακτημένων χωρών». Radu Globan, «Νομισματική ενοποίηση: Success story (μόνο) για τη Γερμανία», εφ. Ημερησία
15 Βλέπε: «Το σκάνδαλο Siemens σε αριθμούς», tvxs.gr, 29/01/2011.
16 OECD, Migration Outlook 2013, OECD Publications, Paris 2013, p. 254.
17 Πηγή: http://qz.com/94157/guess-whos-moving-to-germany-greece/…
18 «Το 43% των νέων μεταναστών ηλικίας μεταξύ 15 και 65 χρόνων διαθέτει πτυχίο από ανώτερη ή ανώτατη σχολή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους Γερμανούς είναι μόλις 26%». Πηγή: «Οι νέοι μετανάστες στη Γερμανία είναι πιο μορφωμένοι από τους Γερμανούς», εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 24/05/2013…
19 «Η Γερμανία ανοίγει την αγκαλιά της στους μετανάστες», Εφημερίδα των Συντακτών, 21/07/2013.
20 Διαβάζουμε ενδεικτικά από ιστοσελίδα ενημέρωσης πάνω στα ιατρικά θέματα: «Σε εποχή μνημονίου γίνεται και αυτό. Γερμανοί ειδικοί της υπηρεσίας EURES της Γερμανίας και εκπρόσωποι πολλών γερμανικών νοσοκομείων θα βρεθούν στην Αθήνα την Τρίτη 22 Μαΐου και στη Θεσσαλονίκη την Πέμπτη 24 Μαΐου, προκειμένου να διδάξουν στους Έλληνες γιατρούς και νοσηλευτές τον τρόπο εργασίας και τη ζωή στη χώρα τους, ώστε αν επιθυμούν να μεταβούν να εργασθούν στη Γερμανία ή να λάβουν και ειδικότητα. Οι εκπρόσωποι των νοσοκομείων έρχονται στην Ελλάδα καθώς οι διοικήσεις των νοσηλευτικών ιδρυμάτων έχουν ήδη εκφράσει επιθυμία να προσλάβουν Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι όμως θα πρέπει να μιλούν γερμανικά». Πηγή: «Απίστευτο: Γερμανοί εκπαιδεύουν Έλληνες γιατρούς για να γίνουν μετανάστες!», http://www.iatropedia.gr/articles/read/1862.
21 Βασιλική Σαμαρά, «Γεμίσαμε από παραρτήματα γερμανικών κομμάτων στην Αθήνα», εφ. Ελευθεροτυπία, 3 Φεβρουαρίου 2013.
22 «Αν αυτό πολλαπλασιαστεί με τον αριθμό των επιστημόνων που μετανάστευσαν, μιλάμε για μια τεράστια μεταφορά πόρων από τον φτωχό Νότο στον πλούσιο Βορρά, κοντά στα 550 δισ. δολ.» στο Γιάννης Ξένος, «Μένουμε ή φεύγουμε», περ. Άρδην, τ. 89, Απρίλιος-Μάιος 2012.
23 «Ποιες μεταρρυθμίσεις προβλέπει το Πρωτόκολλο Συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας για την Αυτοδιοίκηση», ιστοσελίδα localit.gr, 29/04/2012.
24 Αρχικά άσημο μέλος της CDU, ο Φούχτελ αποκαλείται από τα γερμανικά ΜΜΕ «μαϊντανός της πολιτικής». Ανήλθε στην κομματική ιεραρχία διότι θεωρήθηκε ιδιαίτερα πιστός στην ηγεσία, ενώ ο ίδιος αρέσκεται να υπενθυμίζει ότι εκτοξεύθηκε στο πολιτικό χρηματιστήριο των χριστιανοδημοκρατών όταν διοργάνωσε καμηλοδρομίες για να διασκεδάσει τον πρώην ισχυρό άνδρα της γερμανικής συντηρητικής παράταξης, Χέλμουτ Κολ. Περισσότερα Μαρία Αδαμίδου, «Τοποτηρητής της Γερμανίας στην Ελλάδα ο ‘‘κύριος Τίποτα’’», εφημερίδα Έθνος, 03/12/2011.
25 Δημήτρης Κατσαγιάννης, «Ελλάς-Γερμανία: Συμμαχία για την τοπική αυτοδιοίκηση», ιστοσελίδα capital.gr, 05/09/2012.
26 Ιδού ένα δείγμα της συστηματικής πολιτικής διείσδυσης στην ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση: «Στο νησί της Θάσου φτάνει, σήμερα το βράδυ, ο Γερμανός υφυπουργός Εργασίας και εντεταλμένος της Γερμανίδας καγκελαρίου για την ελληνογερμανική συνεργασία, Χανς Γιόακιμ Φούχτελ, που ηγείται αποστολής 24 ατόμων και θα συνοδεύεται από τον διευθυντή του υπουργείου κ. Σουμάχερ και τον δήμαρχο της πόλης Ρόιτλιγκεν, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής είναι κατά βάση επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στο νησί. Πηγή: «Επίσκεψη Φούχτελ στη Θάσο», εφ. Καθημερινή, 11 Ιουλίου 2013.
27 Λεωνίδας Βατικιώτης, «Φούχτελ: Σκιώδης και σκοτεινός άρχοντας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», περ. Επίκαιρα, 22-28/11/2012.
28 Για το πρόγραμμα Ήλιος βλέπε: Βασίλης Στοϊλόπουλος, «Ο ιμπεριαλισμός του Ήλιου», εφ. Ρήξη, φ.77 , Σεπτέμβριος 2011.
29 Βασιλική Σιούτη, «Η gερμανική επέλαση στην Ελλάδα», εφ. Επενδυτής, 01/12/2012.
30 «Η Ένωση Ταμιευτηρίων είναι η ένωση των τμημάτων χρηματοπιστωτικών συναλλαγών των τραπεζών ταμιευτηρίου. Αποτελείται από 422 τράπεζες, από επτά ομίλους τραπεζών των ομοσπονδιακών κρατιδίων, από την τράπεζα DekaBank, από δέκα οικιστικές ομοσπονδιακές τράπεζες, από ένδεκα ασφαλιστικές εταιρείες των τραπεζών ταμιευτηρίου και ένα μεγάλο αριθμό εταιρειών του χρηματοπιστωτικού τομέα». Αντώνης Πετρογιάννης, Στα σκαριά τοπική τράπεζα στην Καλαμάτα, εφημερίδα Θάρρος, 25/06/2013.
31 «Εμείς βάζουμε την τεχνογνωσία, εσείς τις καταθέσεις», συνέντευξη του προέδρου της Γερμανικής Ένωσης Ταμιευτηρίων (Deutsche Sparkassen und Giroverband), Γκέοργκ Φάρενσον στην εφημερίδα Κεφάλαιο, 27/07/2013.
32 Νίκος Χειλάς, Το γερμανικό σχέδιο για τον ΕΟΠΠΥ και το σύστημα Υγείας, εφ. το Βήμα, 26/11/2012.
33 Ήδη, η Ντόιτσε Τέλεκομ, μετά από αγοραπωλησία μετοχών του ΟΤΕ, στις 11 Ιουλίου 2011, κατέχει το 40% των μετοχών της εταιρείας. Από το 2008, είχε πωληθεί στην γερμανική εταιρεία το 25%, με το ελληνικό δημόσιο να κατέχει ισάξιο ποσοστό, συν μία μετοχή. Η ισορροπία αυτή ανατρέπεται από το 2011, κι έτσι η γερμανικές τηλεπικοινωνίες απομένουν με το μεγαλύτερο μετοχικό μερίδιο στην εταιρεία. Περισσότερα: «Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος», Βικιπαιδεία. Ηλ. διεύθυνση: http://goo.gl/uKF6Pp. Προσπελάστηκε 25/08/2013.
34 Όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της Γουόλ Στρήτ Τζέρναλ, το οποίο προκάλεσε πάρα πολλές συζητήσεις στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτό, ο πρώην πρωθυπουργός και κύριος υπεύθυνος για την υπαγωγή της χώρας στα δεσμά των δανειστών της, φέρεται να υποστηρίζει πως: «Όταν ζήτησε από την Γερμανίδα Καγκελάριο ηπιότερους όρους, το 2010, εκείνη απάντησε ότι το πρόγραμμα βοήθειας έπρεπε να πονέσει. ‘‘Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κανείς άλλος δεν θα επιθυμήσει κάτι τέτοιο’’, του απάντησε η κυρία Μέρκελ». Βλέπε Marcus Walker, «How a Radical Greek Rescue Plan Fell Short», Wall Street Journal, 10/05/2012.
35 «Η Γερμανία ωφελήθηκε 40 δισ. από την κρίση», εφ. Ελευθεροτυπία, Κυριακή 18 Αυγούστου 2013.
36 Όπως πολύ χαρακτηριστικά περιέγραψε ο οικονομικός αναλυτής των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς Ντόιτσλαντ, Thomas Fricke σε άρθρο του υπό τον τίτλο «Ο αμαρτωλός Έλληνας πληρώνει». Για μια σύνοψη βλ.: Νίκος Χειλάς, «FT Deutschland: Γερμανία, ο μεγάλος κερδισμένος από την ελληνική κρίση», εφ. Το Βήμα, 20/05/2011.
37 Χατζημαρκάκης: «Στα 114 δισ. ευρώ το κέρδος της Γερμανίας από την κρίση», εφ. Ημερησία, 20/08/2013.
Πηγή