Το ΠΑΣΟΚ και ο χορός των συνενόχων

 “ Η παρακμή, η αποσύνθεση και η κρίση ταυτότητας ζωγραφίζονται ανάγλυφα στο μνημονιακό κόμμα του Ευάγγελου Βενιζέλου ” 

Οι διάλογοι στελεχών του φερομένου και ως ΠΑΣΟΚ κόμματος Βενιζέλου έχουν μια γκροτέσκα διάσταση. Είναι, όμως, επιπλέον ενδεικτικοί για το ότι όταν η πολιτική φεύγει από την πόρτα, το προσωπικό ξεκατίνιασμα μπαίνει από το παράθυρο. Η παρακμή, η αποσύνθεση και η κρίση ταυτότητας ζωγραφίζονται ανάγλυφα στις προσωπικές, χαμηλοτάτου επιπέδου συγκρούσεις εντός του δεξιού, μνημονιακού κόμματος Βενιζέλου. Το ΠΑΣΟΚ και πλέον κόμμα Βενιζέλου βρίσκεται σε τριπλή κρίση με ιδιαίτερη οξύτητα από το 2009 και δώθε- οι ρίζες της βεβαίως εντοπίζονται...

πολύ παλιότερα. Κρίση πολιτικής, ηγεσίας και κοινωνικού μπλοκ.

Πρώτον , άσκησε την πολιτική του υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού, απέναντι τόσο στην ιστορία του, όσο και στις διακηρύξεις του. Προσχώρησε στις πιο σκληρές πολιτικές ύφεσης, φτωχοποίησης και ανισότητας, στο όνομα ενός εθνικού συμφέροντος που στην πραγματικότητα ταυτίζεται με το συμφέρον του παρασιτισμού. Όπως και σε άλλα κείμενα έχει αναλυθεί, η μνημονιακή πολιτική δε συμβιβάζεται ακόμα και με τις πλέον συντηρητικές όψεις παλαιοτέρων πολιτικών του ΠΑΣΟΚ.

Δεύτερον, υποφέρει από κρίση ηγεσίας. Η κρίση ηγεσίας ξεκίνησε από τον Παπανδρέου, ο οποίος για καμιά μείζονα απόφαση δε συμβουλεύτηκε, ούτε ανέχτηκε να έχουν αποφασιστικό ρόλο τα αρμόδια κομματικά όργανα. Φοβικός, αντιλαμβανόμενος ότι δεν μπορούσε να περάσει την πολιτική του με δημοκρατικό τρόπο, απαξίωσε την κομματική, δημοκρατική διαδικασία και έθεσε εαυτόν στο κέντρο της κρίσης. Η κρίση ηγεσίας κορυφώθηκε με τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Οι Παπανδρέου και Βενιζέλος, στο πλαίσιο μιας συνένοχης λυκοφιλίας εκκαθάρισαν το κόμμα από σχεδόν κάθε άλλη άποψη. Κατόπιν, σε ένα ρεσιτάλ φοβικότητας και αυταρχισμού και παρά την εξόφθαλμη υποστήριξη των ΜΜΕ προς την υποψηφιότητά του, ο Βενιζέλος φοβούμενος κυρίως την υποψηφιότητα Τζουμάκα και δευτερευόντως του Παπουτσή επέβαλε να είναι ο μοναδικός υποψήφιος σε μια εξ αρχής στημένη διαδικασία. Συμμάχους του σε αυτήν τη μεθόδευση βρήκε είτε δια της σιωπής, είτε δια της συμμετοχής όλη σχεδόν την τότε κοινοβουλευτική ομάδα και την παρηκμασμένη κομματική γραφειοκρατία. Οι δύο αυτοί τελευταίοι εναπομείναντες πυλώνες ενός ΠΑΣΟΚ που είχε απωλέσει πλήρως την κοινωνική του βάση και που εμφανίζονται άλλοτε ως απροκάλυπτα δεξιοί και άλλοτε με αριστερό προσωπείο πόνταραν στο Βενιζέλο, με την αφελή και χυδαία συνάμα ελπίδα ότι ο τελευταίος θα διασφάλιζε ένα 20% για το ΠΑΣΟΚ στις επερχόμενες εκλογές και επομένως την πιθανότητα επανεκλογής τους και το μηχανισμό εξουσίας τους αντίστοιχα.

Πόσες απείρου κάλλους σκηνές δεν είδαμε όταν βουλευτές που κατηγορούσαν λίγους μήνες πριν το Βενιζέλο ως αποστάτη αναζητούσαν το χαρτί της υποψηφιότητάς του για να προλάβουν να το υπογράψουν; ή όταν η επιτροπή καταστατικού απαγόρευε τις άλλες υποψηφιότητες επειδή δήθεν είχε παρέλθει ο χρόνος υποβολής υποψηφιοτήτων; ή όταν ο τότε γραμματέας ξεχνούσε τη λίστα μελών ώστε να έχουν οι άλλοι υποψήφιοι τη δυνατότητα συλλογής υπογραφών από τη βάση;ή όταν οι διαγραφέντες από την κοινοβουλευτική ομάδα, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία δημοκρατική διαδικασία πετιόντουσαν έξω από το κόμμα χωρίς απόφαση κανενός οργάνου; Όλα αυτά βεβαίως θάφτηκαν από τα ΜΜΕ της διαπλοκής και του παρασιτισμού. Ο Βενιζέλος ήταν τότε ο εκλεκτός τους και ο εγγυητής της οριστικής χειραγώγησης του ΠΑΣΟΚ. Έπρεπε να επιβληθεί με κάθε τρόπο. Τα παραπάνω πήραν μια σοβούσα κρίση ηγεσίας και τη μετέτρεψαν σε εκρηκτική, με έναν πρόεδρο- τον Ε. Βενιζέλο- απολύτως αποδυναμωμένο και ελεγχόμενο. Ο Βενιζέλος οδήγησε το ΠΑΣΟΚ σε απανωτές ήττες, σε πλήρη οργανωτική απίσχναση με ασυνάρτητες αποφάσεις και στο απόλυτο ιδεολογικό- στρατηγικό κενό, εμφανίζοντας μια κακέκτυπη εκδοχή του δεξιού ΚΟΔΗΣΟ.

Τρίτον, το ΠΑΣΟΚ έχει απωλέσει πλήρως την κοινωνική του βάση. Το νέο μπλοκ των περιθωριοποιημένων ή απειλουμένων από την περιθωριοποίηση κοινωνικών μερίδων, που στο ιστορικό τους προηγούμενο εκφράστηκαν από το ΠΑΣΟΚ, αντικρίζουν -και- στο ΠΑΣΟΚ το δήμιό τους. Σε ένα μανιχαϊστικό περιβάλλον που διαμόρφωσαν κυρίως οι μνημονιακές κυβερνήσεις, κάθε ψύχραιμη αποτίμηση για τον ιστορικό ρόλο του ΠΑΣΟΚ είναι ανέφικτη. Άλλωστε ακόμα και κοινωνικά στρώματα που αναβαθμίστηκαν χάρη στις πολιτικές του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του '80, νιώθουν εχθρότητα για το μετά το 2009 ΠΑΣΟΚ, νοσταλγώντας το ΠΑΣΟΚ του '80, έστω και ανομολόγητα.

Αυτή η νοσταλγία έχει επηρεάσει σχεδόν όλα τα κόμματα που στην πραγματικότητα επαναλαμβάνουν πτυχές του λόγου του ΠΑΣΟΚ, συχνά με παρωχημένο και κακέκτυπο τρόπο. Η τριπλή αυτή κρίση ώθησε το ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με τον ιστορικό αρχηγοκεντρισμό του, δυστυχώς για το ίδιο και για την αριστερά εν γένει, όχι στη συντεταγμένη διάσπαση αλλά στη διαλυτική απαξίωση. Κατά τη μετατροπή του από ΠΑΣΟΚ, σε μνημονιακό κόμμα Παπανδρέου και έπειτα Βενιζέλου, σταδιακά έμειναν μόνο οι συνένοχοι της μνημονιακής πολιτικής. Οι υπόλοιποι ουσία και τύποις έφυγαν. Σήμερα, ένα τμήμα όσων συναίνεσαν δείχνουν διατεθειμένοι να αποστασιοποιηθούν από τη δεδομένη πολιτική. Τα κίνητρά τους είναι ακόμα άγνωστα και δευτερεύουσας σημασίας. Ένα άλλο τμήμα, του δεξιού ΠΑΣΟΚ αναζητά πρόσβαση στον κρατικό μηχανισμό και την επιβίωσή του μέσα από τη σύμπηξη της ενωμένης δεξιάς παράταξης υπό το Σαμαρά- ή και όποιον άλλον. Ο δεξιός οπορτουνισμός τους εκφράζεται μέσα από συνονθυλλεύματα του τύπου “ό,τι είναι ευρωπαϊκό είναι και προοδευτικό”. Όλα τα παραπάνω θα αφορούσαν ελαχίστους, συνυπευθύνους που θέλουν να ξεπλυθούν από ευθύνες τους ή να επιβιώσουν αν δεν αντακλώνταν στον κυβερνητικό συνασπισμό. Το κόμμα Βενιζέλου- πια- μέσα στην απαξίωσή του έχει καταστεί πεδίο σύγκρουσης ενός κύκλου συνενόχων που μας προδιαθέτει για το τι θα επακολουθήσει όταν η μνημονιακή στρατηγική καταρρεύσει συνολικά. Ωστόσο έστω κι έτσι η σύγκρουση αυτή μπορεί να αποδειχτεί καταλυτική, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και στρατηγικά.

Ειδικά μάλιστα σε συνδυασμό με τις αυτοκαταστροφικές και φοβικές τάσεις που αναδεικνύονται μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου ορισμένα στελέχη δείχνουν να τρέμουν την προοπτική μιας γρήγορης αποσύνθεσης του κυβερνητικού συνασπισμού, εντείνοντας έτσι το αίσθημα αδιεξόδου του λαού. Υπό αυτές τις συνθήκες και με την προϊούσα συνειδητοποίηση της μη βιωσιμότητας του γερμανικού ευρώ- φυλακή είναι πιθανό να δημιουργηθεί δυναμική για ευρύτερες ανακατάξεις στο χώρο της αριστεράς- όχι της θολής κεντροαριστεράς- που θα συμπεριλάβουν τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ, του πρώην ΠΑΣΟΚ και άλλων κομματιών της αριστεράς, στο πλαίσιο μιας λαϊκής, σοσιαλιστικής παράταξης.

Του Θέμη Τζήμα  από periodista