Είχα πει, τι το ’θελα, δημοσίως και παρεξηγήθηκα «σε βαθμό κακουργήματος» ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι πυρκαγιές από τα ΜΜΕ, τους «υπεροικολόγους», τους «υπερευαίσθητοποιημένους» και τις άλλες οικολογικές δυνάμεις… ξεφεύγει από τα όρια της σωστής εκτίμησης και κριτικής και εγγίζει τα όρια της «αστειότητας» και της «εξαλλοσύνης»! Είχα πει, ξανά τι το ‘θελα, ότι είναι καιρός να σταματήσουμε επί τέλους να ψάχνουμε να βρούμε πίσω από κάθε πυρκαγιά κι έναν εμπρηστή, να δούμε την αλήθεια κατάματα και ν’ αφήσουμε όσο γίνεται ήσυχη τη φύση να κάνει τη δουλειά της…
Αυτά περίπου έλεγα και πέσανε να με φάνε οι «οικολόγοι» και οι «φιλόζωοι» που ξαφνικά τους πήρε ο πόνος για τις οχιές της Λήμνου και τα ελάφια της Πάρνηθας!!!
Και να που, με αφορμή την πυρκαγιά της Πάρνηθας, ακούστηκε μια φωνή «διαφορετική» από τις άλλες… Μια φωνή που είχαν υποχρέωση να προβάλλουν οι κραυγάζουσες τηλεοράσεις που έχουν αναγάγει την κινδυνολογία και τον «πανικό» σε επιστήμη. Που να βρουν το κουράγιο, όμως…
Παραθέτω, λοιπόν, τη «διαφορετική φωνή», το άρθρο του Νίκου Μάργαρη καθηγητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διευθυντή της Ελληνικής έκδοσης του «Νational Geographic» που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», καθώς επίσης και ένα e-mail που δίνει υπεύθυνες οδηγίες για το τι το καλύτερο μπορούμε να κάνουμε για τον καμένο Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας.
Μύθοι και αλήθειες για τη φωτιά στην Πάρνηθα
Του Νίκου Μάργαρη
Οι πυλώνες της ΔΕΗ και οι ανεξέλεγκτες χωματερές είναι οι εμπρηστές των δασών
1.Οι φωτιές στα δάση είναι φυσιολογικά φαινόμενα.
Η φωτιά είναι ομαλά ενταγμένη στα μεσογειακού τύπου οικοσυστήματα. Σε όλες τις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο, στην Καλιφόρνια, στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, στη Νότια Αφρική, στην Αυστραλία, στη Χιλή είναι σύνηθες φαινόμενο. Την προηγούμενη μόλις εβδομάδα φωτιά στην Καλιφόρνια έκανε στάχτη 2.000 σπίτια. Η Ελλάδα δεν είναι ειδική περίπτωση. Ακόμα και τα ζώα της χώρας μας είναι προσαρμοσμένα σε αυτήν. Υπάρχουν πουλιά που πάνε μόνο στις καμένες εκτάσεις γιατί εκεί βρίσκουν πολλά έντομα. Και τα έντομα είναι πολλά, γιατί τα φυτά που βγαίνουν στις καμένες περιοχές ανθίζουν γρηγορότερα. Είναι, όσο και αν δεν το πιστεύουμε, αυτός ο κύκλος της ζωής των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Μια καμένη περιοχή, την πρώτη χρονιά μετά τη φωτιά είναι κήπος.
2. Δεν αντιμετωπίζονται σωστά οι πυρκαγιές.
Η πυρκαγιά των δασών θέλει ειδική αντιμετώπιση. Στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ έχουν καταγράψει όλες τις προηγούμενες φωτιές, από το 1985 έως σήμερα.
Υπάρχουν σε εξειδικευμένα προγράμματα ανά πάσα στιγμή δεδομένα, όπως οι άνεμοι που φυσούν, μετεωρολογικά και κλιματικά στοιχεία, τα είδη των φυτών που έχουν φυτρώσει, η ηλικία τους, οι εκτάσεις που έχουν ξανακαεί, και ο χρόνος που συνέβη αυτό. Έχοντας διαθέσιμα όλα τα στοιχεία μπορούν να αντιμετωπίσουν τις φλόγες κάθε φορά με τον τρόπο που χρειάζεται. Η σύγκριση με την Ελλάδα είναι καταλυτική. Εδώ ο καθένας λειτουργεί περίπου ως μαθητευόμενος μάγος.
3. Ποιοι είναι οι εμπρηστές εμπρηστές στην Ελλάδα είναι η ΔΕΗ, οι ανεξέλεγκτες χωματερές και όσοι έχουν κοπάδια.
Δεν υπάρχουν σατανικοί εμπρηστές με κουκούλες και μηχανές που καίνε τα δάση. Υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό πυρκαγιών που προκαλούνται από άλλες αιτίες. Στη Χαλκιδική η φωτιά ξεκίνησε πέρσι από κεραυνό. Τώρα έλεγε κάποιος ραδιοφωνικός σταθμός ότι υπήρχε εμπρηστικός μηχανισμός στην Πάρνηθα. Είναι λάθος. Βρίσκουν μια παλιά οβίδα και λένε μετά ότι πρόκειται για εμπρηστικό μηχανισμό.
4. Τα πεύκα είναι οι μεγάλοι ένοχοι.
Έχουμε μια μανία με τα πεύκα. Τα φυτεύουμε παντού. Στα στρατόπεδα τα βάζουν δίπλα στις πυριτιδαποθήκες. Τα πεύκα όμως έχουν ένα... μειονέκτημα. Χρειάζονται, προκαλούν, τη φωτιά. Ανήκει στο DΝΑ τους.
Στο Πήλιο που δεν έχει πεύκα, πήγαν οι δασολόγοι και φύτεψαν. Τα πεύκα αυτά έχουν καεί έως τώρα τρεις φορές. Στην Πάρνηθα τα πεύκα έκαψαν τα έλατα. Από τη ρητίνη βγαίνει το εύφλεκτο νέφτι.
5. Ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας Υποτίθεται ότι είχαν κάνει Εθνικό Δρυμό και μιλούσαν για τα κρι- κρι που τα έφεραν από την Κρήτη.
Είχαν μαντρώσει μια περιοχή και είχαν βάλει μέσα ελάφια. Για να δουλέψει πραγματικά ένα οικοσύστημα με ζαρκάδια και ελάφια έπρεπε να υπήρχαν και λύκοι. Τα ελάφια είχαν γίνει τόσο πολλά που τρώγανε συνεχώς τους φλοιούς των ελάτων.
6. Δεν θα λιγοστέψει το οξυγόνο των Αθηναίων Άκουσα ότι θα λιγοστέψει το οξυγόνο στην Αθήνα.
Το οξυγόνο, τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια, δεν έχει ελαττωθεί. Το οξυγόνο παράγεται κατά ενενήντα τοις εκατό από τους ωκεανούς. Πιστεύει κανείς ότι στη Σαχάρα δεν έχουν οξυγόνο; Στους πόλους που δεν έχουν δέντρα δεν έχουν οξυγόνο άραγε;
Άκουσα επίσης να λένε και να ξαναλένε εξαφανίστηκε ο τελευταίος πνεύμονας πρασίνου. Δεν ήταν ο τελευταίος πνεύμονας πρασίνου στο Λεκανοπέδιο. Υπάρχει η άλλη πλευρά της Πάρνηθας, η Πεντέλη, ο Υμηττός που ξαναπρασίνισε.
7. Δεν χρειάζονται αντιπλημμυρικά έργα, ούτε αναδασώσεις.
Στο Άγιον Όρος, πριν από δέκα χρόνια, μια φωτιά είχε κατακάψει τα πάντα. Καθηγητές και οικολόγοι λέγανε ότι έπρεπε να γίνουν αναδασώσεις. Οι καλόγεροι δεν άφησαν κανέναν να μπει μέσα. Οι καλόγεροι ευτυχώς δεν έχουν γίδια. Το δάσος έγινε καλύτερο απ΄ ό,τι ήταν πριν.
Στην Πάρνηθα σήμερα υπάρχει ένας υποόροφος. Είναι ο σχίνος, η κουμαριά, το πουρνάρι. Σε αυτά τα φυτά καίγεται μόνο το από πάνω μέρος. Καίγεται δηλαδή το 40%. Το 60% το αποτελούν οι ρίζες τους. Αυτά τα φυτά «ξαναπετάνε» αμέσως με τις πρώτες φωτιές. Αυτά που ακούμε περί πλημμυρών κ.λπ. είναι ανοησίες. Το έδαφος και το νερό συγκρατούνται από τον υποόροφο, γιατί οι ρίζες είναι ζωντανές.
Δεν πρέπει να πατήσει κανείς μέσα στην καμένη έκταση, να κόψει κορμούς, να τους σέρνει. Στην Πεντέλη, σε εκείνες τις φοβερές αναδασώσεις, μικρών τμημάτων ευτυχώς, σκάβανε και φύτευαν ασθενικά δεντράκια και συγχρόνως καταστρέφανε γύρω στα 100 μικρά φυτά που είχαν φυτρώσει από μόνα τους.
Ο Νίκος Μάργαρης είναι καθηγητής στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διευθυντής της ελληνικής έκδοσης του «Νational Geographic»
Πηγή: «ΤΑ ΝΕΑ»
Επειδή πολλά ακούγονται αυτές τις μέρες, επαλήθευσα τα παρακάτω με τον Γιώργο Παξιμάδη της WWF Ελλάς και σας το προωθώ.
Dr. Petros A. Tarantilis
Assistant Professor in Instrumental Chemical Analysis of Natural Products
Laboratory of Chemistry
Department of Chemical and Physical Sciences
Faculty of Sciences
Agricultural University of Athens
Iera Odos 75, Athens 118 55, Greece
Tel. + 30 210 529 4262, Fax. +30 210 529 4265
ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΟΛΥ ΠΡΟΩΘΗΣΤΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
Αγαπητοί φίλοι.
Όλοι μαζί και ο καθένας προσωπικά θρηνούμε για την καταστροφή στην Πάρνηθα.
Όλοι μαζί και ο καθένας προσωπικά θέλουμε εδώ και τώρα να κάνουμε κάτι για να ξαναδούμε τον Εθνικό Δρυμό υγιή και ζωντανό.
Όλοι μαζί και ο καθένας προσωπικά πρέπει με ψυχραιμία να κάνουμε ό,τι καλύτερο για να βοηθήσουμε.
Αυτή τη στιγμή, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι:
- Να μην ανέβουμε στην Πάρνηθα. Το οικοσύστημα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και η αυξημένη ανθρώπινη παρουσία στα καμένα θα το επιβαρύνει ακόμα περισσότερο, ενώ στις περιοχές που δεν έχουν καεί η ανθρώπινη παρουσία μπορεί να ενοχλήσει τα ζώα που έχουν συγκεντρωθεί εκεί.
- Να μην ταίζουμε τα ελάφια. Το Δασαρχείο έχει αναλάβει πλήρως τη σίτιση των ελαφιών, όπου αυτό απαιτείται και το WWF Ελλάς έχει ξεκινήσει πρόγραμμα περίθαλψης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το ανεξέλεγκτο τάισμα έλκει τα ελάφια στις καμένες περιοχές, από τις οποίες πρέπει να απομακρυνθούν προσωρινά, ενώ πιθανότατα μπορεί να τα βλάψει σοβαρά.
- Να μη φυτεύουμε δέντρα. Οι ανεξέλεγκτες φυτεύσεις δέντρων και θάμνων χωρίς κανένα σχέδιο μπορεί να προκαλέσουν πολύ μεγάλη επιβάρυνση, σχεδόν αντίστοιχου μεγέθους με αυτήν που προκάλεσε η πυρκαγιά, στο οικοσύστημα που προσπαθεί να ανακάμψει.
Μπορείτε να μείνετε κοντά μας για να ενημερώνεστε τις νέες εξελίξεις και να εγγραφείτε στο site μας ( www. wwf. gr) για να προσφέρετε εθελοντική εργασία στις μελλοντικές εργασίες αποκατάστασης. Μπορείτε επίσης να υπογράψετε την έκκληση του WWF Ελλάς ( www .politics .wwf .gr) προς τον Πρωθυπουργό για αποκατάσταση της Πάρνηθας και προστασία των δασών της χώρας.
