Ο Πρετεντέρης, η ηθική και οι ηθικοί αυτουργοί

Κώστας Βαξεβάνης

Όταν πρόκειται να «θάψουμε» κάποιον συνάδελφο, συνηθίζουμε να ξεκινάμε λέγοντας «ο τάδε είναι πολύ καλός συνάδελφος αλλά…». Ε λοιπόν, ο Γιάννης Πρετεντέρης δεν είναι καλός συνάδελφος. Καθόλου καλός συνάδελφος. Είναι ένας κομψευόμενος κύριος, καλός χειριστής της πένας περισσότερο,παρά της τηλεοπτικής εικόνας στην οποία πολλές φορές εμφανίζεται αμήχανος αν κάποιος του ζητήσει τα ρέστα, αλλά καλός δημοσιογράφος δεν είναι. Και δεν είναι όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά γιατί κατανοεί κάτι συγκεκριμένο ως δημοσιογραφία. Την προώθηση μιας πολιτικής ατζέντας και μάλιστα της ατζέντας πάντα της εξουσίας. Από το βαθύ έως το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ και από την Καραμανλική ΝΔ έως τη σημερινή με την Ευαγγελική συνιστώσα, ο Πρετεντέρης έχει ένα στασίδι δίπλα στην κυρίαρχη αντίληψη.
Προφανώς και δεν αναφέρομαι στο δικαίωμά του να εκφράζει πολιτική άποψη. Είμαι υπέρ της άποψης στη δημοσιογραφία, αρκεί να είσαι τίμιος με τον αναγνώστη, τον τηλεθεατή ή τον ακροατή σου. Να κάνεις ξεκάθαρο πως είναι η άποψή σου και όχι το ρεπορτάζ, η αλληλουχία των πραγματικών γεγονότων. Επίσης είναι διαφορετικό πράγμα να πίνεις έναν καφέ με κάποιον πολιτικό και να ενημερώνεσαι, απ” το να γίνεσαι το κουλουράκι στους πρωινούς καφέδες στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ο Γιάννης Πρετεντέρης «βγήκε» στην ελληνική ιδιωτική τηλεόραση, πριν από αρκετά χρόνια. Για αρκετά χρόνια σημείωνε χαμηλές τηλεθεάσεις. Ο Πρετεντέρης ήταν η εικόνα ενός άγγλου λόρδου, στον καραγκιοζ μπερντέ της κιτρινίζουσας ιδιωτικής τηλεόρασης. Εν ολίγοις, ο Πρετεντέρης, όπως όλοι έλεγαν, δεν θα ήταν στην τηλεόραση αν την εποχή εκείνη δεν ήταν μια επιλογή των εκδοτών και όπως αποδείχθηκε αργότερα, μια χρήσιμη επιλογή.
Όταν πριν από δύο μήνες δημοσιεύσαμε τη λίστα Λαγκάρντ, ο Πρετεντέρης έγραψε ειρωνικά στα έντυπα του ΔΟΛ πως η δίωξη εναντίον μου, έκανε γνωστό ένα περιθωριακό περιοδικό όπως το HOT DOC. Του ζήτησα τότε να μου θυμίσει μια δημοσιογραφική επιτυχία του, για να τον μιμηθούμε. Και το εννοούσα.
Το HOT DOC είναι μια άγνωστη μορφή δημοσιογραφίας για τον Γιάννη Πρετεντέρη. Επίσης το HOT DOC, δεν δημοσίευσε ποτέ (ούτε θα το κάνει) ρεπορτάζ που δεν έχει γίνει. Τα έντυπα στα οποία εργάζεται είναι αυτά που δημοσίευσαν ρεπορτάζ από την επίσκεψη Ερντογκάν στην Αθήνα που δεν έγινε ποτέ, διανθίζοντάς τα μάλιστα με περιστατικά γελώτων μεταξύ Ερντογκάν και Παπανδρέου. Αλλά για να επιστρέψω στον Πρετεντέρη, δεν μάτωσε ποτέ για κανένα ρεπορτάζ ή είδηση. Δεν ίδρωσε για καμιά καταγραφή της πραγματικότητας. Με αυτό το ύφος του ανθρώπου που δυσανασχετεί γιατί δεν γεννήθηκε σε άλλο σημείο της Εσπερίας αλλά στην μίζερη Ελλάδα, μεταφέρει τις αναζητήσεις του κύκλου του και πολύ περισσότερο τις διαθέσεις του κύκλου του, ως δημοσιογραφική πραγματικότητα. Δικαίωμά του. Υπάρχει άλλωστε μια αρκετά μεγάλη ομάδα δημοσιογράφων, που όπως θα έλεγε και ο Μπρεχτ, χορτάτη η ίδια μιλάει στους πεινασμένους για τις καλύτερες μέρες που θα έρθουν.
Στην πρόσφατη εκπομπή του, όπου φιλοξένησε τον Δένδια χωρίς αντίλογο ούτε για τα προσχήματα, ο Πρετεντέρης δεν εξέφραζε την άποψή του. Προσπαθούσε να βγάλει από τη δύσκολη θέση τον Δένδια που δεν μπορούσε από μόνος του να αποδώσει ευθύνες σε συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους για την τρομοκρατία και του έδινε πάσες. Ο Πρετεντέρης δεν έβαζε στο τραπέζι ερωτήματα, αλλά οδηγούσε την συζήτηση, με συγκεκριμένη σκόπευση. Όχι ως δημοσιογράφος, αλλά ως κουτσομπόλα. Ρωτούσε ποιος μπορεί να είναι πίσω από τις επιθέσεις, ποιος τέλος πάντων ερωτοτροπεί με αυτούς τους χώρους; Ακριβώς όπως οι κουτσομπόλες του επαγγέλματος που χρόνια τώρα ρίχνουν στην πιάτσα διάφορες αισχρές φημολογίες για τον ίδιο. Έτσι ακριβώς το έκανε.
Ο Πρετεντέρης έφτασε επίσης στο σημείο να κατηγορήσει ως ηθικούς αυτουργούς των επιθέσεων στο Mall όσους έχουν κατά καιρούς γράψει πως το Mall είναι παράνομο. Εννοώντας βέβαια κι εμάς. Γιατί εμείς είχαμε τα κότσια να γράψουμε πως το Mall του κυρίου Λάτση από τη δημιουργία του ως σήμερα είναι παράνομο και έγινε ως Ολυμπιακό έργο μόνο και μόνο για να πάει σε αυτόν. Από τον Βενιζέλο φυσικά. Και πως ακόμη πολλές από τις παρανομίες του Mall τακτοποίησαν δια νόμου δύο υπουργοί για τους οποίους ο ίδιος έχει πλέξει εγκώμια. Αυτή την είδηση δεν την έγραψε ούτε ο ίδιος, ούτε τα Μέσα στα οποία εργάζεται. «Αναρωτιέμαι» είπε με νόημα «αν όλα αυτά τα δημοσιεύματα ότι το Mall είναι παράνομο, έχουν παίξει το ρόλο τους. Δεν ξέρω». Μα αυτή δεν είναι η δουλειά του; Να ξέρει; Να ενημερώνει τον κόσμο; Όχι για τον πιθανό ρόλο των δημοσιευμάτων αλλά για την βέβαιη παρανομία.
Δεν περιμένω από τον Πρετεντέρη να κάνει εκπομπή για το Mall και να ρωτάει τον Βενιζέλο τι ακριβώς νομοθέτησε. Ούτε να εκθέσει στο τραπέζι του στούντιο, το ίδιο το τραπέζι με τα δείπνα του. Περιμένω όμως στο μέλλον να είναι προσεκτικός. Εκτός αν θέλει να πιστεύει πως μιλώντας για «ηθικούς αυτουργούς», σχετίζεται αυτομάτως και με κάτι ηθικό.