Δε θα ξεχάσω καλέ μου Αλέξη, την κουβέντα μας στο καμαρίνι μου στο Θέατρο «ΜΙΝΩΑ» (πάει κι αυτό...)
«Δε σου κάνω Αρμένικη επίσκεψη» μου είπες «για λίγο θα κάτσω» και πιάσαμε την κουβέντα για την επιθεώρηση, την Αττική κωμωδία, για τους νέους συγγραφείς και ηθοποιούς... Για το κατακαημένο Θέατρο...
«Μήπως κουράστηκες;» με ρώτησες μετά από μια ώρα.
«Μήπως ψάχνεις ευκαιρία να την κοπανήσεις;» σε ρώτησα εγώ.
Και συνεχίσαμε την κουβέντα...
Κι ήταν εκείνη η νύχτα από τις πιο όμορφες της ζωής μου!
Μπαγάσα βρήκες την ευκαιρία και την κοπάνησες...
Εμείς όμως δε θα σε ξεχάσουμε...
Καλό σου ταξίδι Αλέξη.
«Δε σου κάνω Αρμένικη επίσκεψη» μου είπες «για λίγο θα κάτσω» και πιάσαμε την κουβέντα για την επιθεώρηση, την Αττική κωμωδία, για τους νέους συγγραφείς και ηθοποιούς... Για το κατακαημένο Θέατρο...
«Μήπως κουράστηκες;» με ρώτησες μετά από μια ώρα.
«Μήπως ψάχνεις ευκαιρία να την κοπανήσεις;» σε ρώτησα εγώ.
Και συνεχίσαμε την κουβέντα...
Κι ήταν εκείνη η νύχτα από τις πιο όμορφες της ζωής μου!
Μπαγάσα βρήκες την ευκαιρία και την κοπάνησες...
Εμείς όμως δε θα σε ξεχάσουμε...
Καλό σου ταξίδι Αλέξη.
Πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 ετών έφυγε από τη ζωή ο Αλέξης Σολομός, την περασμένη Τρίτη (25 Σεπτεμβρίου), στο σπίτι του στο Κολωνάκι. Σκηνοθέτης, μεταφραστής, θεωρητικός του θεάτρου και συγγραφέας, ο Σολομός ήταν από τις μεγάλες μορφές του θεάτρου του 20ου αιώνα, αφήνοντας το στίγμα του τόσο με τις παραστάσεις του - Αριστοφάνης, αρχαίο δράμα, Σαίξπηρ - όσο και με το συγγραφικό του έργο.
Καθόρισε την αναβίωση των έργων του Αριστοφάνη, ανεβάζοντας στην Επίδαυρο τις δέκα από τις ένδεκα κωμωδίες του, με τη χρήση στοιχείων από την ελληνική λαογραφική παράδοση. Τα τελευταία χρόνια ζούσε μακριά από τα φώτα της σκηνής (η τελευταία του σκηνοθεσία ήταν το 1992), στο διαμέρισμα της οδού Φωκυλίδου, όπου δέσποζαν τα βιβλία, οι φωτογραφίες και οι αφίσες από τις παραστάσεις του. Ο ίδιος απολάμβανε το γεμάτο λουλούδια μπαλκόνι του με θέα τον Λυκαβηττό, την Ακρόπολη ακόμα και τη θάλασσα. Εφυγε ήσυχα, έχοντας κοντά του τις δύο κόρες και τα τρία του εγγόνια.
Καθόρισε την αναβίωση των έργων του Αριστοφάνη, ανεβάζοντας στην Επίδαυρο τις δέκα από τις ένδεκα κωμωδίες του, με τη χρήση στοιχείων από την ελληνική λαογραφική παράδοση. Τα τελευταία χρόνια ζούσε μακριά από τα φώτα της σκηνής (η τελευταία του σκηνοθεσία ήταν το 1992), στο διαμέρισμα της οδού Φωκυλίδου, όπου δέσποζαν τα βιβλία, οι φωτογραφίες και οι αφίσες από τις παραστάσεις του. Ο ίδιος απολάμβανε το γεμάτο λουλούδια μπαλκόνι του με θέα τον Λυκαβηττό, την Ακρόπολη ακόμα και τη θάλασσα. Εφυγε ήσυχα, έχοντας κοντά του τις δύο κόρες και τα τρία του εγγόνια.
Γεννημένος στην Αθήνα στις 9 Αυγούστου του 1918, ο Αλέξης Σολομός είχε κεφαλονίτικη καταγωγή. Ως μαθητής του Κολεγίου Αθηνών γνώρισε και είχε καθηγητή τον Κάρολο Κουν. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1939-1942), στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών του Λονδίνου (1945-46), στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ και στο Δραματικό Εργαστήρι του Πισκάτορ (1946-48).
Η αγάπη του για το θέατρο τον οδήγησε από νωρίς κοντά σε ανθρώπους του χώρου: έτσι το 1937 σχεδίασε τα κοστούμια για τον «Μάκβεθ» που ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη ενώ ξεκίνησε και τη συνεργασία του με το περιοδικό «Νεοελληνικά Γράμματα» του Δημήτρη Φωτιάδη. Η πρώτη του σκηνοθετική δουλειά έγινε το 1939 με την «Αρκούδα» του Τσέχωφ. Στην Κατοχή εργάστηκε ως ηθοποιός, ενδυματολόγος, μεταφραστής και κριτικός κινηματογράφου ενώ η επαγγελματική του πορεία ξεκίνησε ουσιαστική με τη συνεργασία του στο Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά, το 1942-43.
Εμφανίστηκε ως ηθοποιός, ακόμα και στο «Θέατρο Τέχνης» ή στον θίασο Μανωλίδου -Βεάκη - Παππά - Δενδραμή. Το 1944 ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης το θεατρικό του έργο «Ο τελευταίος ασπροκόρακας» και το 1945 «Το μονοπάτι της λευτεριάς» από τον θίασο Παππά - Μερκούρη. Η σκηνοθετική του σταδιοδρομία άρχισε το 1947 στη Νέα Υόρκη ενώ το 1949 ανέβασε στην Αθήνα την «Κληρονόμο» στο θέατρο Μουσούρη.
Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο τις περιόδους 1950-1964, 1968-1985 και το 1992, όπου σκηνοθέτησε 102 θεατρικές παραστάσεις ενώ άλλα περίπου 65 έργα σκηνοθέτησε σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους, στο ΚΘΒΕ και στη Λυρική. Το 1964 ίδρυσε το «Προσκήνιο» (που διήρκεσε ως το 1978). Εργάστηκε στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Είχε επίσης χρηματίσει αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΕΙΡΤ (1974-1975) και δυο φορές διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1980-1983). Για την προσφορά και το έργου του του έχει απονεμηθεί ο Ταξιάρχης του Φοίνικα, τον έχει τιμήσει η Ακαδημία Αθηνών και αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η αγάπη του για το θέατρο τον οδήγησε από νωρίς κοντά σε ανθρώπους του χώρου: έτσι το 1937 σχεδίασε τα κοστούμια για τον «Μάκβεθ» που ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη ενώ ξεκίνησε και τη συνεργασία του με το περιοδικό «Νεοελληνικά Γράμματα» του Δημήτρη Φωτιάδη. Η πρώτη του σκηνοθετική δουλειά έγινε το 1939 με την «Αρκούδα» του Τσέχωφ. Στην Κατοχή εργάστηκε ως ηθοποιός, ενδυματολόγος, μεταφραστής και κριτικός κινηματογράφου ενώ η επαγγελματική του πορεία ξεκίνησε ουσιαστική με τη συνεργασία του στο Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά, το 1942-43.
Εμφανίστηκε ως ηθοποιός, ακόμα και στο «Θέατρο Τέχνης» ή στον θίασο Μανωλίδου -Βεάκη - Παππά - Δενδραμή. Το 1944 ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης το θεατρικό του έργο «Ο τελευταίος ασπροκόρακας» και το 1945 «Το μονοπάτι της λευτεριάς» από τον θίασο Παππά - Μερκούρη. Η σκηνοθετική του σταδιοδρομία άρχισε το 1947 στη Νέα Υόρκη ενώ το 1949 ανέβασε στην Αθήνα την «Κληρονόμο» στο θέατρο Μουσούρη.
Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο τις περιόδους 1950-1964, 1968-1985 και το 1992, όπου σκηνοθέτησε 102 θεατρικές παραστάσεις ενώ άλλα περίπου 65 έργα σκηνοθέτησε σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους, στο ΚΘΒΕ και στη Λυρική. Το 1964 ίδρυσε το «Προσκήνιο» (που διήρκεσε ως το 1978). Εργάστηκε στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Είχε επίσης χρηματίσει αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΕΙΡΤ (1974-1975) και δυο φορές διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1980-1983). Για την προσφορά και το έργου του του έχει απονεμηθεί ο Ταξιάρχης του Φοίνικα, τον έχει τιμήσει η Ακαδημία Αθηνών και αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει: «Βέλθανδρος και Χρυσάντζα: ευτράπελη τραγωδία», «Καλή μου Θάλεια ή Περί κωμωδίας», «Το δοκίμιον της αγάπης: δραματοποίηση λαϊκού τραγουδιού», «Τρία θεατρικά έργα: Κακοβελόνης ο ισόθεος, ο τελευταίος ασπροκόρακας, μονόλογος στη φυλακή» καθώς και «Αγιος Βάκχος ή άγνωστα χρόνια του ελληνικού θεάτρου 300 π.Χ. - 1600 μ.Χ.», το αυτοβιογραφικό «Βίος και παίγνιον: Σκηνή, προσκήνιο, παρασκήνια», «Θεατρικό τετράδιο», το μυθιστόρημα «Εικασία, εν Θεώ Κασσιανή» καθώς και τα «Εστι θέατρον και άλλα», «Ευριπίδης: Ευφυής και μανιακός», «Η γυναίκα στο θέατρο: Η αρχή και η αποθέωση», «Ηλικία του θεάτρου: Ένδεκα σταθμοί στην ιστορία της θεατρικής τέχνης», το θεατρικό λεξικό «Πρόσωπα και πράγματα στο παγκόσμιο θέατρο» και «Ο αρχιμάγειρος της Ανδραβίδας: Και άλλα ιστορήματα». Ακόμα: «Ο ζωντανός Αριστοφάνης: Από την εποχή του ως την εποχή μας», «Παγκόσμιος κινηματογράφος 1900-2000: Χίλιες ταινίες και οι δημιουργοί τους», «Τι προς Διόνυσον: Σημειώσεις γύρω από την αρχαία ελληνική τραγωδία», «Το Κρητικό θέατρο: Από τη φιλολογία στη σκηνή», «Το πολύχρωμο θέατρο: Και άλλα σημειώματα», «Απαντα (του
Σαίξπηρ): νέες έμμετρες μεταφράσεις, γενική εισαγωγή Αλέξη Σολομού»
κ.ά. Ο Αλέξης Σολομός έχει μεταφράσει δεκάδες έργα (Μπρεχτ, Λόρκα,
Μίλερ, Τουργκένιεφ, Κάφκα, Πιραντέλο, Κοκτώ, Ουίλιαμας, Ανούιγ, Καλντερόν, και φυσικά Αριστοφάνη και Σαίξπηρ).
Στις σκηνοθεσίες του περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και τα εξής έργα:
Οπως σας αρέσει (1950) - Εθνικό Θέατρο
Αγία Ιωάννα (1951) - Εθνικό Θέατρο
Καίσαρ και Κλεοπάτρα (1951) - Εθνικό Θέατρο
Ερωφίλη (1952) - Εθνικό Θέατρο
Το μυστικό της κοντέσας Βαλέραινας (1953) - Εθνικό Θέατρο
Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1953) - Εθνικό Θέατρο
Αννα Κρίστι (1954) - Εθνικό Θέατρο
Μαρία Στούαρτ (1955, 1957) - Εθνικό Θέατρο
Δοκιμασία (Οι μάγισσες του Σάλεμ) (1955) - Εθνικό Θέατρο
Αι εκκλησιάζουσαι (1956, 1981) - Εθνικό Θέατρο
Φάουστ (1956) - Εθνικό Θέατρο
Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι (1956) - Εθνικό Θέατρο
Ο γλάρος (1957) - Εθνικό Θέατρο
Λυσιστράτη (1957, 1958, 1960, 1980) - Εθνικό Θέατρο
Θεσμοφοριάζουσαι (1958, 1978, 1982) - Εθνικό Θέατρο
Οθέλλος (1958) - Εθνικό Θέατρο
Δόνα Ροζίτα (1959) - Εθνικό Θέατρο
Βάτραχοι - Κύκλωψ (1959, 1973) - Εθνικό Θέατρο
Το ημέρωμα της στρίγγλας (1959) - Εθνικό Θέατρο
Έξη πρόσωπα ζητούν συγγραφέα (1959) - Εθνικό Θέατρο
Οργισμένα νιάτα (1960) - Εθνικό Θέατρο
Πειρασμός (1961) - Εθνικό Θέατρο
Γέρμα (1961) - Εθνικό Θέατρο
Αχαρνής (1961) - Εθνικό Θέατρο
Ερωφίλη (1961) - Εθνικό Θέατρο
Ρωμαίος και Ιουλιέττα (1961) - Εθνικό Θέατρο
Βασιλεύς ο Ροδολίνος (1962) - Εθνικό Θέατρο
Σφήκες (1963) - Εθνικό Θέατρο
Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1963) - Εθνικό Θέατρο
Ειρήνη (1964) - Εθνικό Θέατρο
Ικέτιδες (1964) - Εθνικό Θέατρο
Επτά επί Θήβας (1968) - Εθνικό Θέατρο
Ιππής (1968, 1969, 1976) - Εθνικό Θέατρο
Μπέκετ (1968) - Εθνικό Θέατρο
Βάκχαι (1969) - Εθνικό Θέατρο
Η Τρικυμία (1969) - Εθνικό Θέατρο
Νεφέλαι (1970) - Εθνικό Θέατρο
Τραχίνιαι (1970) - Εθνικό Θέατρο
Τριαντάφυλλο στο στήθος (1971) - Εθνικό Θέατρο
Ορέστης (1971, 1973) - Εθνικό Θέατρο
Βάτραχοι (1973) - Εθνικό Θέατρο
Ο βασιλιάς Ουμπού (1975) - Εθνικό Θέατρο
Τρωάδες (1975) - Εθνικό Θέατρο
Μήδεια (1976, 1977) - Εθνικό Θέατρο
Ελένη (1977) - Εθνικό Θέατρο
Μήδεια (1977) - Εθνικό Θέατρο
Αμφιτρύων (1977) - Εθνικό Θέατρο
Ματωμένος γάμος (1980) - Εθνικό Θέατρο
Μάκμπεθ (1981) - Εθνικό Θέατρο
Ταρτούφος (1985) - Εθνικό Θέατρο
Οι εγκληματίες (1992) - Εθνικό Θέατρο
Αντιγόνη (1974, 1992) - Εθνικό Θέατρο
* Η κηδεία του θα γίνει την Παρασκευή, στις 11.30 το πρωί από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου, στην Ανοιξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου