H δημοσιογράφος Ελένη Βαρβιτσιώτη μέσα από ένα ρεπορτάζ-σοκ στην σημερινή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-για την ακρίβεια πρόκειται για ανταποκρισή της από τις Βρυξέλλες- αποκαλύπτει το email-πακέτο μέτρων που έστειλε η ελληνική πλευρά στους δανειστές τα ξημερώματα της Κυριακής.
Οποιος διαβάσει το ρεπορτάζ έχει την αίσθηση ότι βρισκόμαστε στο 2010 και πως όλα τα βασανιστήρια ξεκινούν από την αρχή!
Mέσα από 43 σελίδες αυτομαστιγώματος, αυτοταπείνωσης, αυτοτιμωρίας αλλά δίχως διάθεση της παραμικρής μεταρρύθμισης και κλεισίματος δημοσίων οργανισμών ο Χαρδούβελης ξεδιπλώνει την μοχθηρία και την κουτοπονηριά της κυβέρνησης ενός πελατειακού κράτους που εκδικείται τους πολίτες του.
Το κείμενο των μέτρων πρέπει να το διαβάσουν με προσοχή πολίτες και δημοσιογράφοι για να αντιληφθούν περί τίνος πρόκειται.
Ενδεικτικό του τρόμου και της ανεπάρκειας του οικονομικού επιτελείου είναι το κλείσιμο της επιστολής που εμφανίζεται ο Χαρδούβελης να εκλιπαρεί την επιστροφή της Τρόικας στην Αθήνα.
Περιμένοντας να σας συναντήσω στην Αθήνα,
Γκίκας Α. Χαρδούβελης»
Γράφει η Ελένη Βαρβιτσιώτη-σοκαρισμένη προφανώς-από το ντοκουμέντο που έχει στα χέρια της.
Με βασικό στοιχείο την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία από 6,5% σε 13%, που θα φέρει έσοδα 350 εκατ. ευρώ, «πάγωμα» των ονομαστικών συντάξεων το 2016 και το 2017, αλλά και λαχειοφόρο αγορά για μεγαλύτερες εισπράξεις ΦΠΑ μέσω αποδείξεων και άλλα μέτρα φορολογικής διοίκησης, η κυβέρνηση επιχειρεί να κλείσει το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δισ. που υπολογίζει η τρόικα, με μέτρα που θα φέρουν έσοδα 980 εκατ. ευρώ. Με δεδομένο ότι η τρόικα τα τελευταία δύο χρόνια έχει πέσει έξω στις προβλέψεις της για το δημοσιονομικό κενό της χώρας, το υπουργείο Οικονομικών προτείνει σε περίπτωση που δεν βγουν οι προβλέψεις του σωστές, τότε και μόνο τότε –από την 1η Ιουλίου του 2015– να εξετασθεί η λήψη περαιτέρω μέτρων, όπως επιβολή φόρου πολυτελείας και φόρος σε τσιγάρα.

Συγκεκριμένα, τα άμεσα μέτρα είναι:

1. ΦΠΑ: Αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ για τα ξενοδοχεία, από 6,5% στο 13%. Μια συντηρητική εκτίμηση των δυνητικών εσόδων ανέρχεται στο ελάχιστο των 350.000.000 ευρώ. Το ΥΠΟΙΚ σημειώνει στην επιστολή ότι αυτή η αύξηση πληγώνει σοβαρά την ανταγωνιστικότητα τιμών των ελληνικών ξενοδοχείων σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες της Μεσογείου και ότι ενώ υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αντισταθμιστεί αυτό το αποτέλεσμα, κυρίως μέσω περαιτέρω διαρθρωτικών αλλαγών και άμεσων επενδύσεων, είναι προφανές ότι όλα τα άλλα μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας απαιτούν χρόνο και χρήμα για να υλοποιηθούν και να φέρουν θετικά αποτελέσματα, ενώ αυξήσεις φόρων μέσω αύξησης του ΦΠΑ έχουν αρνητικές επιπτώσεις στιγμιαία.
2. Κοινωνική ασφάλιση:

α) Διατήρηση των ονομαστικών συντάξεων στο επίπεδο του 2015 για τα έτη 2016 και 2017. Το όφελος εκτιμάται σε 50 εκατ. (0,18% του τρέχοντος κόστους) για το 2016 και 140 εκατ.  (0,5% του τρέχοντος κόστους) για το 2017. Το ΥΠΟΙΚ σημειώνει ότι τα μακροχρόνια αθροιστικά οφέλη από αυτή την πρωτοβουλία αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και θα επιφέρουν τεράστια διαφορά στη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος.

β) Πιστοποίηση μέσω διασταυρώσεων των οικογενειακών παροχών, που καταβάλλονται στους συνταξιούχους. Μόνιμες εξοικονομήσεις προκύπτουν από αυτή την πρωτοβουλία. Κάθε μήνα, 664.862 συνταξιούχοι λαμβάνουν μηνιαία οικογενειακά επιδόματα 38,6 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 462.500.000 ευρώ ετησίως. Με την εφαρμογή των διασταυρωτικών ελέγχων με το μητρώο ΑΜΚΑ και το φορολογικό μητρώο, προκύπτουν συνταξιούχοι που δεν θα πρέπει να λαμβάνουν συγκεκριμένα επιδόματα. Εκτιμάται πως η ετήσια εξοικονόμηση του 5% - 8% θα επιτευχθεί, δηλαδή 23,1 έως 37 εκατ. ευρώ ανά έτος.

γ) Πλήρης εφαρμογή του άρθρου 13 του νόμου 3863/2010 για συγκεκριμένες περικοπές στις συντάξεις που μεταφέρονται στα μέλη μιας οικογένειας, 3 χρόνια μετά τον θάνατο του συνταξιούχου. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων «Ηλιος», το συνολικό ποσό που καταβάλλεται στα μέλη της οικογένειας των εκλιπόντων συνταξιούχων, που λαμβάνουν επίσης τα δικά τους συνταξιοδοτικά μετά 3 χρόνια από τον θάνατο, είναι 1.027 εκατ. ευρώ ετησίως. Η διασταύρωση των στοιχείων και η πλήρης εφαρμογή των περικοπών αναμένεται να παραγάγουν εξοικονόμηση μεταξύ 8% και 12%, δηλαδή 82 έως 123 εκατ. ευρώ ετησίως.

3. Αύξηση των εσόδων ΦΠΑ μέσω λαχειοφόρου αγοράς και άλλα διοικητικά μέτρα: Το σύστημα αύξησης των εσόδων από τον ΦΠΑ μέσω συλλογής αποδείξεων με την προοπτική δώρων από λαχειοφόρο αγορά θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή του προγράμματος «@podeixi». Υπάρχει μια λεπτομερής έκθεση, η οποία περιλαμβάνει εκτενή τεκμηρίωση για τη μεγάλη επιτυχία παρόμοιων προγραμμάτων σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Σλοβακία. Εάν τα πρόσθετα έσοδα στην περίπτωση της Πορτογαλίας ήταν 1,6 δισ. ευρώ ετησίως, σε αυτό το στάδιο, για την Ελλάδα φαίνεται λογικό –κατά πολύ συντηρητικές εκτιμήσεις– να υποθέσουμε ότι θα είναι τουλάχιστον επιπλέον 500 εκατ. ευρώ. Διοικητικά μέτρα, όπως ηλεκτρονικά τιμολόγια και διασταύρωση των business-to-business, τιμολόγια και λιανικές πωλήσεις, θα αποφέρουν επίσης απτά αποτελέσματα στον αγώνα κατά της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής.

Πρόσθετες παρεμβάσεις

Στην ελληνική επιστολή γίνεται ειδική αναφορά σε πρόσθετες παρεμβάσεις που θα γίνουν εάν διαπιστωθεί πως την 1η Ιουλίου του 2015 υπάρχει πρόβλημα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού με βάση τις ελληνικές εκτιμήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν:

– Απόσυρση της μείωσης της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης του 30% για το 2015 και το 2016.

– Επιβολή φόρου πολυτελείας.

– Αύξηση των φόρων σε καπνό και αλκοόλ, εάν συμφωνηθεί πως τούτο οδηγεί σε αύξηση και όχι σε μείωση εσόδων. Τα ανωτέρω μέτρα μπορεί να επιφέρουν έσοδα της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ.
Στην επιστολή αναφέρονται και συγκεκριμένα στοιχεία για την πορεία των εσόδων του 2014 που συμβάλλουν για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δισ. και το ΥΠΟΙΚ τα κοστολογεί σε 1,113 δισ., θεωρώντας πως επ’ αυτών υπάρχει συμφωνία με την τρόικα, ώστε να αφαιρεθούν από τη συζήτηση για το δημοσιονομικό κενό.

• Φόρος ακίνητης περιουσίας: Το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζει πως οι προβλέψεις της τρόικας ότι θα υπάρχει κενό στη συλλογή των φόρων του 2015, όπως συνέβη και το 2014, δεν είναι σωστές, καθώς υπολογίζει ότι θα εισπράξει 80% του φόρου και το βασίζει στο γεγονός ότι η εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ τους δύο πρώτους μήνες είναι ήδη 44,3%, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει το κενό των 200 εκατ. που προβλέπει η τρόικα. Επίσης ο ΕΝΦΙΑ έχει διευρύνει τη φορολογική βάση με τη συμπερίληψη μη αστικών ακινήτων, ενώ αναμένεται το 2015 να ενισχυθεί η κερδοφορία επιχειρήσεων και οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων να αυξηθούν οπότε να υπάρχουν και υψηλότεροι φόροι ιδιοκτησίας. Το ΥΠΟΙΚ τονίζει ότι το έκτακτο αποθεματικό του τακτικού προϋπολογισμού δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1 δισ. ενώ η τρόικα εκτιμά ότι πρέπει να είναι 1,2 δισ. ευρώ.

• Εσοδα από άδειες τυχερών παιχνιδιών ΟΠΑΠ και άδειες τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο τροποποιημένο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης καθώς 114 εκατ. έχουν ληφθεί και το υπόλοιπο χάσμα μεταξύ των εκτιμήσεων για 84 εκατ. ευρώ το 2015 θα πρέπει να αφαιρεθεί.

• Πράσινο Ταμείο: Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε συνταγματική τη ρύθμιση για τα αυθαίρετα, καταργώντας όλα τα νομικά εμπόδια και τις αβεβαιότητες στα χρηματικά πρόστιμα, αυξάνοντας το ποσοστό συμμετοχής στο σύστημα Πράσινο Ταμείο. Το ΥΠΟΙΚ εκτιμά πως τα έσοδα θα φτάσουν τα 200 εκατ. στον προϋπολογισμό του 2015.

• Επιστροφές φόρου: ΤΟ ΥΠΟΙΚ προβλέπει ότι μια περαιτέρω διαφορά τουλάχιστον 200 εκατ. έχει αντιμετωπιστεί.

Το ΥΠΟΙΚ σημειώνει και νέες πρωτοβουλίες για πηγές χρηματοδότησης που δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο προϋπολογισμού του 2015 προκειμένου να μειωθεί το εκτιμώμενο κενό της τρόικας ακόμη περισσότερο.
• Εσοδα από «παγωμένες» καταθέσεις: Το ΥΠΟΙΚ τονίζει ότι υπάρχει νέο νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά τις «παγωμένες» καταθέσεις ιδιωτών/επιχειρήσεων που έχουν καταδικαστεί για οικονομικά εγκλήματα κατά του κράτους ή άλλων φορέων της γενικής κυβέρνησης (πλην των φόρων φοροδιαφυγής). Περιλαμβάνει μια πολύ συντηρητική εκτίμηση των εσόδων για το 2015, η οποία βασίζεται μόνο σε δύο περιπτώσεις που οδηγούν σε έσοδα 389 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, στην επιστολή τονίζεται πως μια σειρά από αναδιαρθρώσεις σε βασικούς τομείς θα μπορούσε να παράσχει πρόσθετα έσοδα το 2015. Ενδεικτικά αναφέρονται πέντε περιπτώσεις που μπορεί να αποφέρουν 150 εκατ. ευρώ.

α. Αύξηση στα έσοδα κλινικών δοκιμών με τη μείωση της γραφειοκρατίας και την έλλειψη εναρμόνισης διοικητικών διαδικασιών (50 εκατ. ευρώ).

β. Αύξηση στα τέλη που σχετίζονται με τις αιτήσεις για την έκδοση πιστοποιητικών άδειας κυκλοφορίας, κατάργησης ή τροποποίησης για φάρμακα κ.λπ. (15 εκατ.).

γ. Επιβολή τελών - τιμολογίου για την υγειονομική περίθαλψη ξένων πολιτών (25 εκατομμύρια).

δ. Βραδινά ιδιωτικών κλινικών σε νοσοκομεία του ΕΣΥ (20 εκατ. ευρώ).

ε. Πολιτιστική κληρονομιά: αύξηση εισιτηρίων στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (93 εκατ.).

• Σειρά δράσεων που δεν έχουν ακόμη ποσοτικοποιηθεί, αλλά υπολογίζονται έσοδα όπως:

– Σύστημα ΦΠΑ στη λαχειοφόρο αγορά.

– Πιθανότητα κρυφής πηγής φορολογικών εσόδων από άτομα που δηλώνουν αγρότες ενώ δεν είναι, απολαμβάνοντας έτσι τον χαμηλότερο συντελεστή φορολογίας για τους αγρότες.

– Ενδεχόμενο αύξησης φορολογίας τσιγάρων.

– Πρόσθετα φορολογικά έσοδα από την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης των φορολογικών κινήτρων και την ένταξή τους στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Σεπτέμβριος, διαρθρωτικό ορόσημο).

– Κέρδη από φορολογική διοίκηση.

– Εξοικονόμηση από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος 2010.

– Μεγαλύτερη είσπραξη φόρων από τις επιπτώσεις της βελτιωμένης ρευστότητας του ιδιωτικού τομέα.

Επίσης, στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων γίνεται αναφορά στον ΟΛΠ, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και στους σιδηροδρόμους για τους οποίους οι επενδυτές ζήτησαν παράταση του δεύτερου γύρου για την υποβολή βασικών έγγραφων αλλά και τη μετακίνηση της υποβολής δεσμευτικών προσφορών έως τον Φεβρουάριο του 2015. Στον τομέα των αυτοκινητοδρόμων και της Εγνατίας, η εκδήλωση ενδιαφέροντος θα ξεκινήσει στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015.

Η επιστολή καταλήγει ως εξής: «Αυτή είναι μια συνολική πρόταση. Ακολουθώντας την ισχυρή προτροπή του επικεφαλής του Euroworking Group, αποφασίσαμε να κάνουμε μια συνολική πρόταση αντί για μια σταδιακή διαπραγμάτευση. Αναγνωρίζουμε πως σε μερικούς τομείς δεν ικανοποιήσαμε πλήρως τις ανησυχίες σας. Ομως, αντί αυτού, έχουμε σε άλλα πεδία καταθέσει πολύ πιο φιλόδοξες προτάσεις. Τα ανωτέρω είναι το μάξιμουμ που μπορούμε να προσφέρουμε σε μια γνήσια προσπάθεια να προχωρήσουμε μπροστά και να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση με αξιόπιστο τρόπο.

Περιμένοντας να σας συναντήσω στην Αθήνα,
Γκίκας Α. Χαρδούβελης».
Οι παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα
Για το ασφαλιστικό προτείνεται να θεσμοθετηθούν έως το τέλος του έτους τα εξής:

1. Για όσους έχουν γεννηθεί μετά την 1-1-1975 και έχουν περισσότερα από 15 χρόνια ασφάλισης, αλλά λιγότερα από 20, οι παροχές θα συνδεθούν με τις εισφορές τους.

2. Αυξάνονται τα ελάχιστα ένσημα για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, από 4.500 σε 6.000, ενώ για τους νεοεισερχόμενους στο ασφαλιστικό σύστημα που γεννήθηκαν μετά την 1-1-1975 αυξάνονται σταδιακά.

3. Σταδιακή κατάργηση των ειδικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (πριν από το 62ο ή το 67ο έτος ηλικίας), με καταληκτική ημερομηνία την 1-1-2019. Γι’ αυτούς που θα συνταξιοδοτούνταν το 2019, προτείνεται αύξηση του ορίου ηλικίας κατά 2 έτη, ενώ γι’ αυτούς που θα συνταξιοδοτούνταν το 2020, προτείνεται αύξηση κατά 4 έτη. Οπως αναφέρεται, το μέτρο αφορά τα λεγόμενα ευγενή ταμεία, μητέρες ανηλίκων και βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Επίσης, η κυβέρνηση δεσμεύεται να επανασχεδιάσει το ΕΚΑΣ, λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική οικονομική και περιουσιακή κατάσταση του συνταξιούχου. Θα προηγηθεί ειδική αναλογιστική μελέτη που θα είναι έτοιμη έως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015 και οι αλλαγές θα νομοθετηθούν τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου.
«Οχι» σε νέα νομοθετική ρύθμιση για τις 100 δόσεις
Η κυβέρνηση δεσμεύεται να νομοθετήσει τροποποιήσεις σε σχέση με τις ρυθμίσεις για τη νέα αρχή και την πάγια ρύθμιση. Προσθέτει, όμως, ότι για την τελευταία ρύθμιση των 72 και 100 δόσεων είναι διατεθειμένη να συζητήσει τρόπους αντιμετώπισης τυχόν προβλημάτων, αλλά μόνο κατά τρόπο που είναι «πολιτικά και νομικά εφικτός». Ειδικότερα, απορρίπτεται η θέση της τρόικας να συνδεθεί η υπαγωγή στο καθεστώς των δόσεων με συγκεκριμένα περιουσιακά ή άλλα κριτήρια, καθώς θεωρείται πως δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη, μιας και η σχετική έρευνα θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις που θα επηρεάσουν αρνητικά τα έσοδα. Επίσης, σε σχέση με την πρόταση να μην επιτρέπεται μετάβαση από την παλιά στη νέα ρύθμιση, προτείνονται κίνητρα ώστε οι φορολογούμενοι να παραμένουν στη ρύθμιση με τη μικρότερη χρονική διάρκεια. Οπως λέγεται, αυτό ίσχυε με τη ρύθμιση για τη νέα αρχή, ενώ τώρα «αναλαμβάνεται η δέσμευση να γίνει το ίδιο για την πάγια ρύθμιση, με άμεση επείγουσα νομοθετική πρωτοβουλία, μέσω τροποποίησης του ύψους και της μορφής του επιτοκίου». Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο, η επιστολή καταλήγει: «Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιστρέψει στο Κοινοβούλιο και να τροποποιήσει τον υφιστάμενο νόμο (νέο σχήμα). Ομως, είναι σαφές ότι μπορούμε να νομοθετήσουμε νέα μέτρα, που θα αποθαρρύνουν αλλαγή από την πάγια ρύθμιση στη ρύθμιση των 100 δόσεων, θα βελτιώνουν τη φορολογική συμμόρφωση και θα ενισχύουν τη φορολογική συμμόρφωση ειδικά για τους μεγαλοοφειλέτες».

Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης να κάνει μία σειρά από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων, καθώς όπως αναφέρεται στην επιστολή, το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ήδη προχωρήσει αλλά και συνεχίζει σειρά διαρθρωτικών αλλαγών που θα προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα και τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Μερικές από αυτές που περιγράφονται αναλυτικά είναι ρυθμίσεις για την πτώχευση εταιρειών, για τις ανεκτέλεστες υποθέσεις, που ξεπερνάνε τις 100.000 στη χώρα, μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων, εφαρμογή της εργαλειοθήκης ΟΟΣΑ 1, ΟΟΣΑ 2 και πιθανή εργαλειοθήκη ΟΟΣΑ 3, μείωση διοικητικού φόρτου και απλούστευση στη χορήγηση αδειών.