Από τον Ζοζέ Σαραμάγκου στον Ντενγκ Σιάο Πίνγκ...

Είναι πράγματι απορίας άξιον, πως τόσες χιλιάδες πολιτικοποιημένοι πολίτες αντιμετωπίζουν την πολιτική με θρησκευτικούς όρους και τους αρκεί να νιώθουν ικανοποιημένοι απ' αυτό.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Λίγα χρόνια πριν πεθάνει, ο βραβευμένος Πορτογάλος συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου σε συνέντευξή του σε εφημερίδα της Λατινικής Αμερικής είχε διατυπώσει μια προκλητική κρίση. Συγκεκριμένα: “Η Αριστερά δεν έχει την παραμικρή γαμημένη ιδέα σε ποιόν κόσμο ζει.” Λίγο αργότερα διευκρίνισε: “ Στην πρόθεσή μου, εσκεμμένα προκλητική, η Αριστερά, επερωτωμένη έτσι, απάντησε με την πιο παγωμένη σιωπή. Κανένα κομμουνιστικό κόμμα, για παράδειγμα, ξεκινώντας απ’ αυτό του οποίου είμαι μέλος, δεν βγήκε στις επάλξεις για να αντικρούσει ή απλώς να επιχειρηματολογήσει σχετικά με την καταλληλότητα ή τη μη καταλληλότητα των λέξεων που πρόφερα. Κατά μείζονα λόγο, επίσης, κανένα από τα σοσιαλιστικά κόμματα που βρίσκονται στην κυβέρνηση των αντίστοιχων χωρών, σκέφτομαι κυρίως των δικών μας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, δεν θεώρησε απαραίτητο να απαιτήσει ένα ξεκαθάρισμα και εξηγήσεις από τον παράτολμο συγγραφέα που τόλμησε να ρίξει μια πέτρα στον μουχλιασμένο βούρκο της αδιαφορίας.”

ΠΟΥ ΚΟΛΛΑΕΙ  αυτή η εισαγωγή; Άκουγα τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τον Δημήτρη Κουτσούμπα στην τηλεμαχία και μου ερχόταν διαρκώς στο μυαλό τα λόγια του συντρόφου Σαραμάγκου.  Ο κ. γενικός γραμματέας δηλώνει με άνεση πως θα περιμένει τα πλατιά λαϊκά στρώματα και την φτωχή αγροτιά να ξεσηκωθούν, να καταλάβουν την εξουσία να εγκαταστήσουν τη δικτατορία του προλεταριάτου και να καλέσουν τους κόκκινους καρδινάλιους του Περισσού να κυβερνούν τον τόπο στον αιώνα τον άπαντα! Μέχρι τότε, δεν χρειάζεται να προτείνει τίποτα, διότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί στον καπιταλισμό. Ο πρόεδρος Παναγιώτης, τα έχει απλοποιήσει περισσότερο. Θεωρεί και μόνο με την επιστροφή της χώρας σε εθνικό νόμισμα, θα θεραπευτούν όλες οι αδυναμίες της, πως οι κακοί θα γίνουν καλοί και το φρεσκοτυπωμένο χρήμα θα ρέει άφθονο σε μια πλούσια και ευτυχισμένη χώρα. Α, να μην ξεχάσω και το πολιτικό σκέλος, επειδή αυτό το θαύμα θα είναι δικό του, θα εκλέγεται τιμής ένεκεν εσαεί, πρόεδρος και πρωθυπουργός ταυτόχρονα, μέχρι να αποχωρήσει.

ΚΑΙ ΚΑΛΑ ο Παναγιώτης με τον Δημήτρη. Ο σεβασμιότατος Μανώλης Γλέζος πως του ήρθε σε αυτή την ηλικία να παίξει τον παλαιό Πατρών Γερμανό και να δηλώνει: “Καλώ όλον τον ελληνικό λαό να πάρει την εξουσία στα χέρια του. Ο ελληνικός λαός να αποφασίζει και τα κόμματα να εκτελούν τις αποφάσεις του ελληνικού λαού. Παντού επιτροπές. Και στους χώρους δουλειάς και στους χώρους κατοικίας και όπου αλλού, να σχηματιστούν αμέσως επιτροπές της εξουσίας του λαού.” Γιατί αυτό δεν  είχε σκεφτεί να το πει πριν λίγα χρόνια και σήμερα ταλαιπωρούμαστε με τα μνημόνια; Και αφού ο κ. Γλέζος επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΛΑΕ κάλεσε το λαό να κάνει επανάσταση, εμάς μας κάλεσε να ψηφίσουμε είτε ΚΚΕ είτε ΛΑΕ! Τι να πω; Για επιτραπέζιο παιχνίδι δεν είναι κακή ιδέα να παίζεις με την εξουσία; Μόνο που στη ζωή τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και για όσους δεν το γνωρίζουν, ο Μπρέζνιεφ έχει πεθάνει και η Σοβιετική Ένωση έχει διαλυθεί σαν χάρτινος πύργος.

ΠΑΜΕ τώρα στην Κίνα για το δεύτερο μέρος του τίτλου. Πριν 20 χρόνια κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Ανδρέα Παπανδρέου στο Πεκίνο, στη συνάντησή του με τον αρχιτέκτονα των μεταρρυθμίσεων Ντενγκ Σιάο Πίνγκ ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε ρωτήσει τον συνομιλητή του, πως συνάδουν τα ανοίγματα στον ιδιωτικό τομέα με τον κομμουνιστικό σοσιαλισμό; Τότε μάθαμε την περίφημη φράση του Ντενγκ.“Άσπρη γάτα μαύρη γάτα, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να πιάνει τα ποντίκια.” Τι ήθελε να πει ο πρόεδρος; Ήθελε να πει όπως στη ζωή, έτσι και στην οικονομία, σημασία δεν έχει η ταυτότητα του παραγωγού αλλά η ικανότητά του να κάνει το καλύτερο, όχι μόνον για τον εαυτό του, αλλά σε τελευταία ανάλυση και για το κοινωνικό σύνολο. Αν αφεθούν οι παραγωγικές σχέσεις και ικανότητες στην κρίση και την αξιολόγηση της κομματικής γραφειοκρατίας και μάλιστα σε ένα μονοκομματικό σύστημα εκτός λαϊκού ελέγχου, τότε γίνεται αυτό που έγινε στην Σοβιετία.

ΤΟ ΚΙΝΕΖΙΚΟ πείραμα πέτυχε σε όλους τους δείκτες και με ταχύτατους ρυθμούς μια καθυστερημένη οικονομία, μέσα σε 30 χρόνια, ξεπέρασε στην παραγωγή πλούτου και τις ΗΠΑ. Το μονοκομματικό σύστημα όχι μόνο δεν εμπόδισε τις εξελίξεις, αλλά τις έβαλε σε τάξη ενισχύοντας την εθνική ταυτότητα και ισχύ. Ένας λαός που ζούσε αιώνες υπό τον έλεγχο του αυτοκράτορα, δεν αισθάνθηκε πολιτικό σοκ με την διεύθυνση της χώρας από το εθνικό απελευθερωτικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Δεν είναι τυχαίο πως οι δύο και μοναδικές χώρες που δεν παρασύρθηκαν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, με την  μικτή οικονομία να  δημιουργεί ταχύτατη πρόοδο, είναι η Κίνα με το Βιετνάμ. Έναν παραπλήσιο δρόμο αναζητά πλέον και η Κούβα.

ΟΙ ΕΓΚΟΣΜΙΕΣ πολιτικές εξελίξεις ως συμπεράσματα από την πραγματική ζωή εξακολουθούν να μην αγγίζουν ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς εδώ στην Ελλάδα. Είναι πράγματι απορίας άξιον, πως τόσες χιλιάδες πολιτικοποιημένοι πολίτες αντιμετωπίζουν την πολιτική με θρησκευτικούς όρους και τους αρκεί να νιώθουν ικανοποιημένοι, διότι μόνον αυτοί γνωρίζουν την μοναδική αλήθεια.