Για τον, το 2016 θα είναι η χρονιά της μεγάλης επίθεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

H συνάντηση ανάμεσα στον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2016, θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις της Ιταλίας με την Ευρώπη. Ο πρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης είναι αποφασισμένος να συγκρουστεί μετωπικά με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Όπως διευκρινίζεται όμως, «αυτό δεν έχει καμιά σχέση με τις προσωπικές μου σχέσεις με τη Μέρκελ».

Ανεξάρτητα από τις διευκρινίσεις που δίνονται, ο Ρέντσι διακρίνει ότι η καγκελάριος είναι απομονωμένη στη διεθνή σκηνή, ενώ έχει προβλήματα και στο εσωτερικό της χώρας της. Για τους λόγους αυτούς, πιστεύει ότι η πρωτοβουλία του πρέπει να αναληφθεί τώρα. Ο στόχος είναι φιλόδοξος: «Να αλλάξει η οικονομική πολιτική της Ευρώπης, που βασίζεται υπερβολικά στη λιτότητα και ελάχιστα στην ανάπτυξη». Όμως, σύμφωνα με τον Ιταλό πρωθυπουργό, «αυτή ακριβώς η λιτότητα σκοτώνει την ανάπτυξη».

Η πρωτοβουλία του Ρέντσι για να αλλάξει ρότα η ΕΕ αποτελεί και μια απάντηση στον αντιευρωπαϊκό λαϊκισμό που χαρακτηρίζει ένα μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης (κυρίως, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και τη Λέγκα). Για τους λόγους αυτούς, ο Ιταλός πρωθυπουργός εξηγεί τις τελευταίες ημέρες σε πολλούς συνομιλητές του ότι η στάση του στην Ευρώπη «δεν έχει τακτικό, αλλά στρατηγικό χαρακτήρα». Η Ιταλία δεν θέλει να γίνει μια αντι-Γερμανία. Θέλει όμως να καταστήσει αισθητή την παρουσία της στην ευρωπαϊκή συζήτηση. Και ο Ρέντσι πιστεύει ότι μπορεί να το κάνει, επειδή οι λογαριασμοί στη χώρα του έχουν πια τακτοποιηθεί. «Αρκεί να θυμηθούμε ότι πέρυσι τέτοια εποχή είχαμε μια μεγάλη κρίση ανεργίας, ενώ τώρα έχουμε το Jobs act, ότι πέρυσι το κοινοβούλιο βρισκόταν σε αδιέξοδο, ενώ τώρα έχουμε ξεκινήσει τις μεταρρυθμίσεις, ότι πέρυσι είχαμε αρνητική ανάπτυξη για τρίτη συνεχή χρονιά, ενώ τώρα το ΑΕΠ είναι θετικό. Αλλά και η θέση μας για τον πόλεμο έχει δικαιωθεί, όπως διατυπώθηκε με το σύνθημα ένα "ευρώ για την ασφάλεια, ένα ευρώ για τον πολιτισμό"».

Ο Ιταλός πρωθυπουργός είναι, έτσι, πεισμένος ότι το 2015 ήταν ένα σημείο καμπής. Και ότι το 2016 πρέπει να είναι η χρονιά της αντεπίθεσης. «Εχουμε δώσει στην

Ευρώπη περισσότερα απ' όσα πήραμε» συνηθίζει να λέει. Γνωρίζει βέβαια ότι για να πετύχει τους στόχους του χρειάζεται συμμάχους: «Είναι αδύνατον να δράσουμε μόνοι μας». Για τον λόγο αυτό, έχει αρχίσει μια εκστρατεία για τη βελτίωση των σχέσεών του με τους εταίρους του. Ψευδαισθήσεις για τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος δεν έχει, το θεωρεί αδύναμο, ιδιαίτερα στην παρούσα φάση. Πιστεύει, αντίθετα, ότι αποφασιστική βοήθεια στις ιταλικές θέσεις μπορεί να δώσει η καλή σχέση που έχει καλλιεργήσει, το τελευταίο διάστημα, με την Αμερική του Ομπάμα. «Υπάρχει πλήρης συντονισμός με τις Ηνωμένες Πολιτείες» λέει στους συνομιλητές του. «Και αυτή είναι η καλύτερη απάντηση σε όσους ισχυρίζονται ότι η Ιταλία είναι αδύναμη στη διεθνή σκηνή».

Με τη Γερμανία, αντίθετα, υπάρχουν ορισμένα αγκάθια. Το πρώτο αφορά τις τράπεζες, και συγκεκριμένα τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ των «κόκκινων δανείων» που βαραίνουν τους ισολογισμούς τους. Η Ιταλία δυσκολεύεται να βρει λύση σε αυτό το θέμα, και ο Ρέντσι διερευνά τα περιθώρια που έχει. Το δεύτερο αγκάθι αφορά την απόφαση της κυβέρνησης να εξαιρέσει από τον υπολογισμό του ελλείμματος τις δαπάνες για τη μάχη κατά της τρομοκρατίας. Είναι σαφές ότι η έγκριση αυτής της απόφασης από την Κομισιόν εξαρτάται σε μεγάλο μέρος από τη στάση της Μέρκελ.

Κατά συνέπεια, τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σχέδια του πρωθυπουργού είναι κάτι παραπάνω από φιλόδοξα. Και για να τα φέρει σε πέρας, θα χρειαστεί «μεγάλη προσπάθεια». Φιλόδοξο είναι όμως και το ακόμη πιο μακροπρόθεσμο σχέδιο, η εκλογή δηλαδή των διαδόχων του Μάρτιν Σουλτς (στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) και του Ντόναλντ Τουσκ (στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου), που θα γίνει το 2017. Ο στόχος του Ρέντσι θα είναι και πάλι ο ίδιος: Να καταλάβει η Ευρώπη ότι πρέπει να αλλάξει ρότα.

της Μαρία Τερέζα Μέλι,  αρθρογράφου της Κοριέρε ντέλα Σέρα

(Πηγή: Corriere della sera)